فلور ایران

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فِلور ایران
مجموعۀ پوشش گیاهی و انواع گیاهان مختلف ایران. از نظر آب و هوایی ایران کشوری متنوع و بنابراین دارای شش منطقۀ جغرافیایی گیاهی است. تنها ناحیۀ مرطوب ایران جنوب دریای خزر و دامنه‌های شمالی البرز است و دامنه‌های رشته‌کوه‌های زاگرس رطوبت کمی دریافت می‌کنند. بخش مرکزی ایران کویری و بیابانی است که بارش سالانۀ آن به کمتر از ۱۰۰ میلی‌متر می‌رسد. بیش از ۱۰هزار گونۀ گیاهی مختلف در مناطق کوهستانی ایران ثبت شده است. این مناطق یکی از متنوع‌ترین مناطق گیاهی جهان‌اند که بسیاری از تیره‌ها، جنس‌ها، و گونه‌های گیاهی مختلف را دربر‌می‌گیرند. دانش بومی گیاهان در ایران تا قبل از کشف فلور ایران به‌دست اروپایی‌ها، دارای سابقه‌ای طولانی بوده است. حتی بعد از حمله اعراب به ایران، نام‌های ایرانی در میان نام‌های عربی گیاهان وجود داشته است. ابن البیطار که اصلاً از مالاگا، در اندلس، بود و در مصر و سوریه زندگی می‌کرد، غالباً اسامی فارسی گیاهان را در کتاب خود استفاده می‌کرد. قدیمی‌ترین اثر فارسی موجود در داروشناسی کتاب الابنیه عن الحقایق الادویه، اثر ابومنصور موفق هروی، است. در عصر جدید اوّلین کتاب شناسایی گیاهان ایرانی برمبنای اسامی لاتین بین‌المللی در نیمۀ دوم قرن ۱۹م، کتاب ۶۰۰صفحه‌ای شلیمر است. در فاصلۀ ۱۹۴۳ تا ۱۹۶۰، احمد پارسا، گیاه‌شناس ایرانی، کتاب هشت جلدی خود را به‌نام فلور ایران چاپ کرد. در اروپا گیاه‌شناسان مختلفی در مورد فلور ایران تحقیق کردند. اثر عظیمی که در این زمینه تدوین شده است کتاب فلورا ایرانیکا، اثر کارل هاینتس رشینگر (وین، ۱۹۶۳) و بالغ بر ۱۷۶ جلد است و تقریباً اثر کاملی بوده که فقط دو گونۀ گیاهی خانوادۀ اسپرماتوفیت در آن بررسی نشده است. در ایران، گیاه‌شناسان ایرانی نیز تحقیقات عظیم و شایانی انجام داده‌‌اند؛ از آن جمله‌اند: حبیب‌الله ثابتی، حسین گل گلاب، کریم ساعی، علی زرگری، اسماعیل زاهدی، و غیره.