قمی

قُمی (لهجه)

از لهجه‌های فارسی که در قم بدان سخن می‌گویند و جزء گویش‌های مرکزی ایران است. صامت‌های قمی همانند صامت‌های فارسی است. تغییر و تبدیل‌های آوایی: تبدیل /x/ به /h/ در honnaq «خناق»؛ /a/ پایانی سوم شخص مفرد ماضی، پس از حذف صامت، به /e/ تبدیل می‌شود: ke «کرد»، ze «زد»؛ گرایش به تبدیل /a/ به /e/ در barheng «بارهنگ»، ne «نه (قید نفی)»، xoden «خودم»، تبدیل /u/ به /o/ qori «قوری»، zangole «زنگوله»؛ تغییر /u/ به /i/ در، bid «بود»، و /i/ به /e/ در kep «کیپ» dize «دیزی»؛ تبدیل /b/ به /f/ در «طناب»، تغییر /r/ به /l/ در anjil «انجیر»، saland «سرند»؛ جابه‌جایی صامت‌های میانی در: sorfe «سفره» sofler «سرفه» با تغییر /r/ به /l/، fasakani «فکسنی»، pahriz «پرهیز»؛ تبدیل /b/ به /p/ در jorpozer «جُربزه»، sop «صبح»؛ تغییر جای /v/ و /b/ در tabel «تاول». برخی از واژگان قُمی: esal «استخر» و xabu «هوو».