مانکو کاپاک
مانکو کاپاک (Manco Capac)
مؤسس افسانه‌ای سلسلۀ اینکا[۱]ی پرو. طبق افسانه‌های رایج، چهار برادر، مانکو کاپاک، آیار آنکا[۲]، آیار کاچی[۳]، و آیار اوچو[۴]، و چهار خواهر آن‌ها، ماما اوکلو[۵]، ماما اوئاکو[۶]، ماما کورا[۷] (یا: ایپاکورا[۸]) و ماما رائوئا[۹]، در پاکاری‌ـ تامپو[۱۰] در چند کیلومتری کوسکو[۱۱] زندگی می‌کردند. آنان قبایل مجاور را گرد آوردند، به سوی درۀ کوسکو پیشروی کردند، و قبایل نواحی آن را تحت فرمان خود درآوردند. مانکو کاپاک صاحب پسری به نام سینچی روکا[۱۲] شد، که نخستین رئیس اینکا بوده و از حدود ۱۱۰۵ تا ۱۱۴۰م می‌زیسته است. بدین ترتیب پایه‌های امپراتوری نهاده شد. افسانه‌ای دیگر می‌گوید خورشید مرد و زنی را در جزیره‌ای در دریاچۀ تی‌تی کاکا[۱۳] خلق کرد. خورشید ماده‌ای طلایی به آن‌ها داد که هرجا در زمین فرورود همان‌جا ساکن شوند. ماده طلایی در تپه‌ای مشرف بر شهر کنونی کوسکو در زمین ناپدید شد. آنان نیز مردم بسیاری را پیرامون خود گرد آوردند و شهر کوسکو و امپراتوری اینکا را بنیان نهادند.