مختصر الهیات

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُختَصر الهیات (Summa theologiae)

کتابی دربارۀ الهیات و معرفت به خدا، نوشتۀ قدیس توماس آکویناس، به زبان لاتینی. این کتاب دربارۀ ایمان کاتولیک و رد بر غیر مسیحیان از مهم‌ترین آثار آکویناس بوده، در سه جزء تدوین یافته است: جزء اول در بحث در باب خداوند (ذات الهی، تمایز اشخاص الهی، و امور ناشی‌شده از خدا) است که آکویناس آن را در ۱۲۶۶م در رم و ویتربو نوشت؛ جزء دوم که نگارش آن در پاریس به‌پایان رسید (۱۲۷۲م)، دربارۀ سلوک مخلوقات عقلانی به‌سوی خداست و در آن از روان‌شناسی ارادۀ انسانی و اخلاق سخن رفته است؛ و جزء سوم که آکویناس تألیف آن را در ناپل آغاز کرد، در باب مسئلۀ مسیح‌شناسی است. این جزء که با مرگ مؤلف ناتمام مانده، دربارۀ عیسی مسیح در مقام نجات‌دهنده و مناسکی است که نجات را ممکن می‌سازد، اما از مسئلۀ ۹۰ کتاب به‌بعد، که می‌بایستی دربارۀ معاد بوده باشد، نیمه‌تمام رها شده و به‌پایان نرسیده است.