مرآت الکتب

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مِرآتُ‌الکُتُب
کتابی به عربی از علی بن موسی بن محمد شفیع، مشهور به «شهید ثقة‌الاسلام تبریزی» (۱۲۷۷ـ۱۳۳۰ق) حاوی مشخصات کتاب‌های اهل تشیع از قرن ۵ق به‌بعد. ثقةالاسلام سبب تألیف این کتاب‌شناسی را غفلت حاجی خلیفه در تألیف کشف‌الظنون در گردآوری مشخصات کتاب‌شناختی آثار شیعه می‌داند. کتاب از یک مقدمه و دو مقصد تشکیل شده است. مقصد اول در تراجم و اندکی نیز در رجال و مشتمل بر چهار فایده است: فایدۀ اول دربارۀ سبک مؤلف؛ فایدۀ دوم در تعریف اصطلاحات؛ فایده سوم در چگونگی تشخیص مذهب نویسندگان؛ و فایدۀ چهارم در چگونگی تنظیم کتاب همراه با نام و نام پدر، کنیه و القاب مؤلفان که به‌ترتیب الفبا مرتب شده ‌است، ولی تا حرف «ع» بیشتر نیست. مقصد دوم، کتاب‌شناسی کتاب‌ها و رسائل اهل تشیع است که به‌ترتیب عنوان آن‌ها الفبایی و مرتب شده است. مرآت‌الکتب مقدم بر الذریعه الی تصانیف‌الشیعه آقا بزرگ طهرانی تألیف شده است. نسخه‌ای از مرآت‌الکتب، به خط مؤلف، در کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی، در قم، موجود است. یک نسخۀ چاپی عکسی از خط مؤلف، و یک ویرایش چاپ حروفی نیز از آن منتشر شده است.