مرتضی قلی خان نوری وکیل الملک

مرتضی قلی خان نوری وکیل الملک
درگذشت	تهران 1296ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
لقب	وکیل الملک
گروه مقاله	تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس	محمد اسماعیل خان نوری وکیل الملک (پدر)

مرتضی قلی خان نوری وکیل الملک

فرزند محمد اسماعیل خان نوری وکیل الملک از طایفۀ اسفندیاری. پدرش او را به روسيه فرستاد تا تعليمات نظامی را فرا گيرد. پس از بازگشت، وارد قشون ايران شد. در 1272ق به درجۀ سرهنگی رسید و تا 1283ق در این درجه باقی ماند و سرهنگ فوج ملاير بود که زیر نظر فیروز میرزا نصرت الدوله اداره می شد. در 1283ق، در زمانی که پدرش به طور مستقل حاکم کرمان بود، پسرش را با درجۀ سرتیپی به ریاست دو فوج کرمان منصوب کرد. در آن شرایط، حکومت با پدر و ریاست قشون با پسر بود. در 1286ق، مرتضی قلی خان ملقب به لقب پدرش "وکیل الملک" شد و در همان سال، به‌ جای حسین خان شهاب الملک (نظام الدوله) به حکومت کرمان و بلوچستان منصوب و روانۀ آن جا شد. حکومتش در کرمان تا 1295ق ادامه پیدا کرد.

در 1294ق، به علت کمبود غله و گرانی نان در شهر کرمان آشوب شد. کارگران شالباف به سرکردگی علی محمد نامی، به غارت منازل تجار پرداختند و وکيل الملک که مايل نبود آنان را مجازات کند، در 1295ق استعفا کرد و راهی تهران شد و پدر زنش فيروز ميرزا به جایش عهده دار حکومت کرمان شد.

مرتضی­ قلی خان وکیل الملک با نجم­‌السلطنه ازدواج کرد. او از ازدواج های قبلی اش، چند فرزند نیز داشت. حاصل ازدواج شان دو دختر به نام های عشرت الدوله و شوکت الدوله بود.

محمد اسماعیل خان نوری اسفندیاری (وکیل الملک اول) و پس از او پسرش مرتضی قلی خان (وکیل الملک دوم) در مجموع 20 سال بر کرمان حکومت داشتند و مظهر آبادانی ها و خدمات بسیار بودند.

مرتضی قلی خان وکیل الملک در 1296ق در تهران درگذشت.