مسجد ـ مدرسه شیخ عبدالحسین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مسجد ‌ـ مدرسۀ شیخ‌عبدالحسین
این دو بنا به اهتمام شیخ‌ عبدالحسین تهرانی، ملقب به شیخ‌العراقین، و از دارایی میرزا تقی‌خان امیرکبیر، پس از قتل وی، در تهران ساخته شد. بنای مدرسه در طول زمان تغییراتی کرده و در دورۀ اخیر قسمت‌هایی به آن افزوده شده است. مسجد صحن مستطیل‌شکل کوچکی دارد که ایوانی در سوی قبلۀ آن قرار گرفته است. گنبدخانه‌ای با طاق رسمی‌بندی پشت این ایوان دیده می‌شود که دو فضای دیگر با طاق گنبدین در طرفین آن وجود دارد. یکی از این فضاها پشت ایوان جنوب شرقی مدرسه واقع است و با آن ارتباط دارد. شبستان مسجد با ستون‌های قطور آجری در جبهۀ جنوب شرقی صحن آن قرار گرفته است. مدرسه صحن مستطیل‌شکلی دارد که چهار ایوان در میانۀ اضلاع آن نشسته‌اند. ایوانچه‌ها و حجرات پشت آن‌‌ها دیگر قسمت‌های پیرامون صحن را دربر گرفته‌اند. بعد از سردر ورودیِ مسجد و مدرسه، هشتی‌ای با طاق رسمی‌بندی واقع است که با دهلیزهایی در طرفین به صحن بنا راه می‌برد. نماهای هر دو بنا جرزهای آجری با تزیین کاشی در پشت‌بغل‌ها دارد. سطح داخلی گنبد مسجد نیز مزین به کاشی معقلی است.