مصادره به مطلوب

مُصادره به مَطلوب

اصطلاحی در منطق، از گونه‌های مغالطۀ معنوی؛ و آن‌چنان است که دلیل عین مدعا و مقدمه عین نتیجه باشد. مثلاً در قیاسِ «هر انسانی بشر است/هر بشری ناطق است/هر انسانی ناطق است»، گرچه لفظ «انسان» و «بشر» متفاوت است، ولی در معنا، کبرای قیاس عین نتیجۀ قیاس و به اصطلاح دلیل، عین مدعا است. گاهی مصادره به مطلوب را تکرار مدعا می‌گویند. مانند آن‌که «چرا حافظ غزل‌سرای بزرگی است؟»، «برای این‌که شاعر خوبی است». در مثال‌های ساده این گونه مغالطه برای همگان روشن است ولی گاهی در قالب جملات طولانی و لفّاظی‌های فراوان، این مغالطه کارگر می‌افتد و بر همگان واضح نیست که نتیجه، صورت دیگری از همان مقدمات است.