مقدمه ای برای هر مابعدالطبیعه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مقدمه‌ای برای هر مابعدالطبیعه (Prolegomena zu einer jeden kunftigen metaphysik)
(نام کامل: مقدمه‌ای (یا تمهیدی) برای هر مابعدالطبیعۀ آینده که به‌عنوان علم عرضه می‌شود) کتابی در فلسفه، از ایمانوئل کانت منتشر شده، به آلمانی در ۱۷۸۳. کانت این اثر را در پاسخ به انتقاداتی نوشت که به اثر مهم دیگرش نقد عقل محض (۱۷۸۱)، از نظر ابهام و اطنابِ آن، وارد کرده بودند. اگرچه مقدمه نیز خود دشواری‌ها و ابهاماتی دارد، بهترین راهنما برای فهم نقد عقل محض و پیش‌درآمدی بر مطالعۀ فلسفۀ انتقادی کانت است. کانت در این اثر می‌کوشد تا به پرسش‌هایی چون، آیا مابعدالطبیعه علمی ممکن است؟ و باید بر چه پایه‌ای آن را استوار کرد؟ با بررسی و تحلیل امکان و ارزش شناخت (صور و حدود عقل محض) پاسخ گوید. به‌عقیدۀ کانت، اگر منظور از مابعدالطبیعه، علمی باشد که ادعای فراتر رفتن از محدوده‌های تجربه و شناخت جهان ذواتِ معقول را دارد، چنین علمی امکان وجود نمی‌یابد. این اثر با عنوان «تمهیدات» به قلم غلامعلی حداد عادل به فارسی ترجمه شده است.