سراج انصاری، مهدی (نجف ۱۲۷۴ـ تهران ۱۳۴۰ش)

مهدی سِراج انصاری;
زادروز	نجف ۱۲۷۴ش;
درگذشت	تهران ۱۳۴۰ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	تحصیلات حوزوی
شغل و تخصص اصلی	عالم دینی
لقب	حاج سراج
آثار	نبرد با بی‌دینی، دین چیست و برای چیست
گروه مقاله	دین اسلام

سِراج انصاری، مهدی (نجف ۱۲۷۴ـ تهران ۱۳۴۰ش)

مؤسس اتحادیه مسلمین ایران، متخلص به وهاج و معروف به حاج سراج. پدرش از علمای تبریز بود. سراج انصاری از ۸سالگی به ایران آمد و در تبریز ساکن شد و به تحصیلات حوزوی پرداخت. در ۳۰‌سالگی به عراق رفت و در کاظمین نزد سید هبةالدین شهرستانی تلمذ کرد. در ۱۳۲۱ در عراق دستگیر شد و سال بعد به ایران بازگشت. برخی بازگشت او را به قصد مبارزه با افکار و تبلیغات کسروی می‌دانند که سابقۀ آشنایی قبلی نیز با وی و نوشته‌هایش داشت. در ۱۳۲۳ «جمعیت مبارزه با بی‌دینی» را تأسیس کرد و همان سال کتاب نبرد با بی‌دینی از او انتشار یافت. در ۱۳۲۴ «اتحادیۀ مسلمین ایران» را تأسیس کرد که فعالیت آن عملاً از ۱۳۲۵ آغاز شد. وی تشکیلات دیگری نیز با نام «جمعیت هواداران تشیع» تشکیل داد و در ۱۳۲۸ به عضویت هیئت‌مدیرۀ «جامعه تعلیمات اسلامی» درآمد. از ۱۳۲۹ با تشکیل هیئت‌مدیره‌ای برای اتحادیه مسلمین و انتشار هفته‌نامه مسلمین به عنوان ارگان اتحادیه، فعالیت‌های سیاسی ـ ‌مذهبی خود را گسترش داد. مجلۀ مسلمین که تا ۱۳۳۵ انتشار می‌یافت، از نشریات دینی شاخص زمان خود بود. از ۱۳۳۰ انصاری ماهنامه‌ای هم به نام مسلمین منتشر کرد. وی مدتی نیز نشریۀ آیین اسلام را اداره می‌کرد. حاج سراج در دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق به حمایت از وی و نهضت ملی ایران برخاست. چندین کتاب از او به جای مانده است؛ ازجمله نبرد با بی‌دینی، دین چیست و برای چیست، شیعه چه می‌گوید، خرد چیست و خردمند کیست، در پیرامون ماتریالیسم، ستون دین.