مکالمات کنفوسیوس
مُکالمات کنفوسیوس
مهم‌ترین کتاب در شناخت اندیشه‌های کنفوسیوس (۵۵۱ـ۴۷۹پ‌م)، مشتمل بر بیست فصل. این اثر گزارشی است از بحث‌های میان کنفوسیوس و شاگران او دربارۀ مفاهیمی چون انسانیت، اخلاق، سیاست و روش که شاگردان وی یادداشت کرده‌اند. کنفوسیوس طبق آن‌که کدام یک از شاگردانش اندیشه‌های او را یادداشت کرده باشد، دربارۀ آن اندیشه به‌شیوه‌های مختلف و متناسب با آنان سخن گفته است. از شاگردان مشهور او در مکالمات می‌توان یِن یوآن (شاگرد علاقه‌مند به تفکر اخلاقی) و تسه‌کونگ (شاگرد علاقه‌مند به منطق) را نام برد. نگرش کنفوسیوس در این اثر سازگار کردن تعالیم خود با طبیعت شاگردانش به نیروی اراده، و هدایت آنان در راه حقیقت و فضیلت و وسعت بخشیدن به ذهن آن‌هاست. کنفوسیوس در مکالمات بزرگ‌ترین استاد و نخستین عالم اخلاق در مشرق‌زمین جلوه‌گر شده است. هیچ‌یک از شاگردانش نیز بر تعالیم او خُرده نگرفته و نظامی استوارتر از نظام او بنا نکرده است.