میل (فلسفه)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مِیْل (فلسفه)

(در لغت به ‌معنی کشش و رغبت) اصطلاحی در فلسفه، به معنی هیئت خاصی در موجود که به‌سبب آن به‌سوی بالا یا پایین حرکت می‌کند. در فلسفۀ طبیعی قدیم برای هریک از عناصر اربعه جایگاهی طبیعی برمی‌شمردند که این عناصر بدان «میل طبیعی» داشتند، مثلاً جایگاه خاک در پایین و جایگاه آتش در بالا بود. همۀ اجسام برحسب میزان ترکیب‌شان از این عناصر میلی طبیعی به‌سمت پایین یا بالا داشتند، مثلاً جایگاه سنگ در پایین بود و میل طبیعی به‌سمت پایین داشت. به این ترتیب اگر در شیء به‌واسطۀ قوۀ قاسری، حرکتی خلاف میل طبیعی ایجاد می‌شد «میل قَسْری» در حرکت شیء اعتبار می‌گردید که زوال‌پذیر و موقت بود، مثلاً حرکت سنگ به‌سمت بالا براثر پرتاب شدن با دست، میل قسری شمرده می‌شد.