نوکنده ای

نوکَنده‌ای

 از لهجه‌های گیلکی، شاخۀ گیل‌دولابی، رایج در نوکندۀ بزرگ و نوکندۀ کوچک، واقع در گیل‌دولاب رضوان‌شهر. گویش نوکنده‌ای به آلکامی و سوماسرایی و زریه‌بری و‌آبکناری نزدیک است. صامت‌های آن همانند صامت‌های گیل‌دولابی و فارسی است. مصوت‌های آن علاوه بر مصوت‌های فارسی، شامل ü، مانند u فرانسوی در mur «دیوار»، و eu مثل eu فرانسوی در people «مردم» است. مصوت‌های مرکب ow و ey و ay هم کاربرد دارند. برخی تغییر و تبدیل مصوت‌ها: d و x میانی می‌افتد، مانند lüt «لخت»، tüm «تخم». a به i تبدیل می‌شود، مانند ordik «اردَک»، pulik «پولَک». تغییر و تبدیل صامت‌ها: r به l، مانند sulf «سرب»، b به v یا f، juruf «جوراب»، h به x تبدیل می‌شود، مانند xiin «خریدن»، xeyf «حیف». نشانۀ جمع an و در مورد نام‌های مختوم به i و yan است. مضاف‌الیه بر مضاف مقدم است. صفت پیش از موصوف می‌آید: پیشوندهای فعلی j، d، f، و v است که به ترتیب مفهوم‌های «زیر»، «در/اندر»، «فرا/فرو»، «بر/باز/وا» را می‌رسانند و اغلب برای انطباق با نخستین مصوت فعل، حرکت آن مصوت یا نزدیک به آن را می‌گیرند.