هم حروفی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط DaneshGostar (بحث | مشارکت‌ها) (جایگزینی متن - '\\4' به '<!--4')
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

هم‌حُروفی
(یا: واج ‌آرايي) از صنایع بدیع لفظی، و آن تکرار یک صامت با بسامد زیاد در شعر یا متن است، مانند تکرار صامت «چ» در سرو چمان من چرا میل چمن نمی‌کند (حافظ). هم‌حروفی گونه‌ای تکرار و توازن واجی و ابزار نظم‌آفرینی است و، افزون بر ایجاد انگیزش آوایی، گاهی نیز با نظرداشتی معنایی به‌کار می‌رود، مانند تکرار صامت «س» در این بیت که به سکوت دلالت می‌کند: «رشتۀ تسبیح اگر بگسست معذورم بدار ـ دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود» (حافظ). در ادبیات زبان‌های دیگر، مگر زبان‌های نواختی، مانند چینی، که از هم‌حروفی به‌ندرت استفاده می‌شود، نمونه‌های فراوانی از این شگرد ادبی را می‌توان یافت. این صنعت موسیقی کلام را افزایش می‌دهد.