وب 2

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مقدمه

پس از ظهور وب در سال 1989، نسل‌های مختلفی از آن توسعه یافته‌اند. وب 2، پس از اولین نسل وب‌گاه‌ها، از سال 2005 آغاز می‌شود. وب 1، به وب فقط خواندی معروف است. در وب 1 فقط امکان جستجوی اطلاعات و خواندن آن وجود داشته و در آن ساخت وب‌گاه، یک کار کاملا تخصصی و نیازمند دانش زیادی بود. اما در وب 2، این امکان برای کاربران فراهم شد تا آنها نیز به راحتی محتوای مد نظر خود را در قالب متن، صدا یا ویدئو، در وب منتشر کنند. در وب 2، ارتباط با اینترنت دیگر یک طرفه نیست.

وب 2٫0: وب خواندن و نوشتن

در وب دو، امکان خلق محتوا توسط کاربر و تعامل با سایر کاربران وجود دارد. کاربر وب دو، علاوه بر خواندن محتوای فراهم شده، خودش نیز می‌تواند به راحتی محتوا تولید کند. در ساده‌ترین حالت، کاربر می‌تواند نظرش در مورد محتوای یک صفحه بنویسد و یا وبلاگ درست کند. پس از چندی، امکان اضافه نمودن تصویر، صدا و ویدئو نیز در وبلاگ‌ها فراهم شد. این حالت تعاملی جدید، برای کاربران زیادی جذاب بود و به سرعت باعث توسعه بنیادی وب شد و در این زمان بخشی از محتوای وب توسط خود کاربران وب تولید می‌شد. با گسترش وب در دنیا، وب‌گاه‌های خلاقانه، زیبا و جذاب‌تری ساخته شدند و دیگر ساخت وبلاگ‌های ساده و یکنواخت برای اشخاص چندان جذاب نبود و علاوه بر شرکت‌ها، افراد زیادی هم علاقه‌مند بودند تا به طور شخصی در وب حضور داشته باشند و وب‌گاه شخصی داشته باشند. اما هنوز ساخت وب‌گاه یک کار تخصصی به حساب می‌آمد و نیاز به یادگیری مهارت‌های زیادی وجود داشت. هم زمان با ظهور وب 2، ابزارهایی نیز برای ساخت آسان‌تر وب‌گاه بدون نیاز به تخصص و تسلط فنی به علوم وب عرضه شدند که نرم‌افزار ورودپرس از آن جمله است. در دوران وب 2، وب‌گاه‌هایی پدید آمدند که به تمامی بر اساس محتوای ارائه شده توسط کاربران خود کار می‌کنند. به طور نمونه فیسبوک ، توئیتر و یوتیوب وب‌گاه‌هایی هستند که با خلاقیت بیشتری بر روی جنبه‌های جذاب وب برای کاربران خود تمرکز نموده و حضور آنها را در وب بسیار ساده نمودند.

از دیدگاه فنی، وب دو یعنی به‌کارگیری زبان‌ها و فناوری‌های خاص کامپیوتری همانند Ajax یا Ruby and rails که سرعت ساخت و تعامل با وب را افزایش می‌دهند. یک نمونه از مفهوم افزایش سرعت تعامل با وب را اینگونه می‌توان شرح داد که در وب 1، برای ثبت نظر راجع به یک موضوع روال کار در بیشتر موارد اینگونه بود یک دکمه ثبت نظر وجود داشت که با کلیک کردن بر روی آن پس از چند ثانیه یک صفحه جدید باز می‌شد و در آن یک فرم – هر چند مختصر – وجود داشت که پس از انتخاب گزینه‌های مورد نظر و با کلیک نمودن بر روی دکمه ارسال، مراحل درج نظر به پایان می‌رسید اما در وب 2 در کمتر از یک ثانیه با کلیک بر روی دکمه‌هایی شبیه like یا dislike، ثبت نظر انجام می‌شود. این فناوری‌ها، باعث افزایش حضور و تعامل کاربران وب شد و در نهایت این‌بار در وب 2، به‌جای اینکه اطلاعات با لینک‌ها به هم متصل شوند، کاربران به یکدیگر متصل می‌شدند (شکل 1).

شکل 1 – وب 2 بر روی وب 1 ساخته شده و مهم‌ترین مشخصه آن متصل شدن کاربران و افزایش نقش آنهاست.
جدول 1 - ویژگی‌ها و چالش‌ها در وب 2
رویکرد کلی: ارتباط بین کاربران
ویژگی‌ها: ایجاد امکان تعامل کاربران با وب

افزایش قدرت کاربران در کنترل محتوای دریافتی

افزایش تعداد کسانی که محتوای وب تولید می‌کردند

افزایش تولید دانش و به اشتراک گذاری آن

چالش‌ها: مسائل مربوط به اخلاق حرفه‌ای و اخلاق اجتماعی در تولید یا بازنشر محتوا

افزایش محتوای تکراری در وب و دشواری مدیریت آن


جدول 2 - نسل‌های مختلف وب
نسل ویژگی بارز
وب 1 وب فقط خواندنی
وب 2 وب خواندن و نوشتن
وب 3 وب خواندن، نوشتن، اجرا کردن
وب 4 وب یادگیرنده
وب 5 شبکه‌های مختلفی مرکب از المان‌های مجازی و غیر مجازی