کل النغم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کُلّ‌النَّغَم

از اقسام هفده‌گانه لحنِ موزون در موسیقی قدیم ایران. چنان که از نام آن برمی‌آید در آن از اغلب پرده‌ها و شعبه‌ها یا از بیشتر آن‌ها استفاده می‌شد، و بر دو نوع بوده است: نوع اول آن‌که دوازده پرده و شش آوازه و بیست و چهار شعبه را در یک تصنیف جمع کنند چنان‌که به توالی شنیده شوند و نوع دوم آن بوده ‌که نغمه‌های هفده‌گانه را در یک آهنگ جمع کنند، به‌صورتی که در یک بُعْدِ ذو‌الکل (یک اکتاو)، دو بُعْد (فاصله) بَقیّه (نیم‌پرده) هم بیاورند، تا ده نغمه (صدا یا نُت) به‌دست بیاید و هفت نغمه باقی، به دو مقامِ نوروز، از مقام‌های قدیم، تمام شود؛ یکی نوروز عرب و دیگر نوروز اصل. بنایی در رساله در موسیقی دربارۀ کل‌النغم آورده است: «... کُلّ النَغَم آن است که مُتِضَّمِنِ جمیع دورهای مشهوره بود.»