نسبت حکمیه

نِسبَت حُکمیّه

اصطلاحی در منطق. از دو دیدگاه تفسیر می‌شود: ۱. از دیدگاه صوری (ظاهری)، لفظی است که محمول (محکومٌ به) را به موضوع (محکومٌ علیه) نسبت می‌دهد، مثل «است» و «نیست» در زبان فارسی؛ ۲. از دیدگاه معنوی (باطنی)، تصوری است که از اتصاف موضوع به محمول حکایت می‌کند، چنان‌ که فی‌المثل، در جریان حکم به این معنا که «انسان، حیوان است»، سه تصور حضور دارد: تصور «انسان» (موضوع)، تصّور «حیوان» (محمول) و تصور «حیوان‌بودن انسان» که تصور نسبت حکمیه به‌شمار می‌آید. از نسبت حکمیه به رابطه نیز تعبیر می‌شود.