عزالدوله، عبدالصمد میرزا (تهران ۱۲۶۱ـ۱۳۴۸ق)

عِزُّالدّوله، عبدُالصَّمد میرزا (تهران ۱۲۶۱ـ۱۳۴۸ق)

شاهزاده و دولتمرد ایرانی، در دورۀ قاجار. فرزند محمدشاه قاجار و مادرش از قبیلۀ ترکمن سالور بود، لذا وی و فرزندانش به سالور آوازه یافتند. عبدالصمد میرزا در نوجوانی از برادرش، ناصرالدین شاه قاجار، لقب «عزّالدّوله» گرفت و به حکومت قزوین منصوب شد. پس از آن حکومت شهرهای همدان و زنجان و چندی ملایر و تویسرکان را داشت. وی در نخستین سفر ناصر‌الدین شاه به اروپا در شمار همراهان شاه بود (۱۲۹۰ق)، عزّالدوله در ۱۳۰۲ق، به وزارت عدلیه برگزیده شد و در اواخر پادشاهی ناصر‌الدین شاه بار دیگر حکومت قزوین یافت، اما چند ماه پس از آن‌که شاه درگذشت، به تهران فراخوانده شد و از آن پس تا پایان زندگی‌اش هیچ منصبی را به وی نسپردند و در انزوا به‌سر برد. عزالدوله زبان‌های فرانسه و انگلیسی و عربی را به خوبی می‌دانست و ادب‌دوست بود. سفرنامه‌ای دارد که در شمارۀ یکم نشریۀ راه و بار چاپ شده و افزون بر این، نامه‌ها و اسنادی نیز از او به‌جا مانده است که نشان از توانایی وی در نویسندگی دارد. حسین قلی میرزای عمادالسلطنه سالور و قهرمان‌میرزای عین‌السلطنۀ سالور پسران عزالدوله بودند.