میرزا محمد جعفر حکیم الهی لواسانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

میرزا محمد جعفر حکیم الهی لواسانی

(مشهور به حکیم الهی لواسانی) از علمای روشنفکر و اصلاح‌طلب و از شخصیت‌های فرهنگی و سیاسی زمان قاجار، پسر میرزا حسینعلی لواسانی. نسب میرزا محمد جعفر به خواجه نظام‌الملک طوسی وزیر شاهان سلجوقی می‌رسد.

او حدود 1215ق در قریه سینک لواسان متولد شد. در جوانی به اصفهان رفت و در محله بیدآباد ساکن شد و در مدارس و مکاتب آن شهر به فراگیری حکمت و تاریخ و علوم عقلی پرداخت. در تاریخ و حدیث و علوم معقول استاد شد. پس از پایان تحصیل، راهی تهران شد و در اواخر سلطنت فتحعلی شاه به دربار قاجار راه پیدا کرد. در تهران، در کوچه حکیم‌ الهی در سرچشمه اقامت داشت و در ۱۲۸۶ق اراضی‌ وسیعی‌ را در منطقۀ خورآذین یا خلازیر در شمال تهران به منظور زراعت خرید که در جوار املاک میرزا علی خان امین‌الدوله، صدراعظم دورۀ قاجار قرار داشت و بعدها به الهیه معروف شد. در دوران صدارت امیرکبیر به حل و فصل دعاوی مدنی و شرعی منصوب شد. ناصرالدین شاه به او لقب "حکیم الهی" داد و او را که اجازۀ حضور در مراسم درباری داشت «پیرزنده دل» می‌نامید.

میرزا محمد جعفر با بیشتر رجال آن دوره همچون حسام‌السلطنه، فرهاد میرزا، عباس میرزا، امیر نظام گروسی و میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله دوست و معاشر بود. او مدتی تولیت بارگاه امامزاده عبدالله شهر ری را داشت و مدتی نیز به ملاباشیگری کرمانشاهان (در دوران حکومت عمادالدوله) منصوب شد.

حدود 1298ق در تهران درگذشت. پیکرش را طبق وصیت‌اش به وادی‌السلام نجف اشرف انتقال دادند. میرزا علی محمد معروف به صفا، خطاط و خوشنویس نامدار دوران ناصری برادر اوست.