آرتامانوف ها
آرتامانوف‌ها (Artamonovs)
رمانی از ماکسیم گورکی[۱]، به زبان روسی، منتشرشده در ۱۹۲۶. ایلیا[۲]، دهقانِ نیمه‌مرفهی که از یوغ بردگی بر روی زمین‌های اربابی رها شده است، کارخانه‌ای ریسندگی تأسیس می‌کند و رفته‌رفته با توسعه‌دادن آن به یکی از متنفذین شهر بدل می‌شود. چون شهردار، پدرزن پسر ایلیا، می‌میرد، ایلیا فاسق زن شهردار می‌شود. پس از مرگ ایلیا، پتر صاحب فرزندی می‌شود و نام پدر را بر او می‌نهد. ایلیای نوع‌دوست و خیال‌پرست، نمایندۀ نسلی جدید است که شرایط نامطلوب کار در کارخانه را آشکارا نوعی استثمار می‌داند و سر درپی تحقق آرمان‌های نوین اجتماعی دارد. بخش دوم رمان بیان کشمکش‌های دائمی پتر و ایلیا است. آرتامانوف‌ها سه دورۀ مهم تاریخ روسیه را بازمی‌نماید؛ دورۀ اصلاحات اجتماعی اَلکساندر دوم، دورۀ آغاز صنعت و سرمایه‌داری، و دورۀ انقلابی در اوایل قرن ۲۰. سبک آرتامانوف‌ها، که از آثار دورۀ دوم فعالیت‌های ادبی گورکی قلمداد می‌شود، یادآور بالزاک[۳] است و به لحاظ ملاحظات روانشناختی آن از آثار مهم او به‌شمار می‌رود.