اختلالات گفتاری
اختلالات گفتاری (Speech Disorders)
نقایص و اشکالات دستگاه عصبی مرکزی، ماهیچه‌ها و یا سایر قسمت‌های دستگاه تکلم. منجر به بروز ناتوانی در برقراری ارتباط کلامی می‌شود. برخی از این عیب‌ها اختلال زبانی و ناشی از نقص در درک کلمات یا شکل‌گیری آن‌ها در مراکز تکلم در مغزند. عیب‌های تکلم به چهار گروه عمدۀ اختلالات زبانی[۱]، اختلال ادای کلمات[۲]، اختلال صوتی[۳]، و اختلال روانی (سلاست) گفتار[۴] تقسیم می‌شوند. اختلالات زبانی ناشی از ضایعات مراکز تکلم مغزند. در این اختلالات، برحسب محل آسیب، ممکن است تکلم، نوشتن، خواندن نوشته‌ها یا درک مطالب خوانده یا شنیده‌شده دچار اشکال شود. برخی از انواع تأخیر تکلم کودکان در این گروه قرار می‌گیرند. در اختلالات ادای کلمات، فرد قادر به تلفظ صحیح حروف و کلمات نیست. ضایعات گوناگونی ممکن است باعث ایجاد این نوع نقایص شوند؛ ازجمله ضایعات مخچه، اعصاب حنجره، لب‌ها یا زبان، لب‌شکری، کام‌شکری و نامرتب‌بودن دندان‌ها. ضعف شنوایی ممکن است باعث تلفظ نامناسب اصوات و لغات شود. در اختلالات تولید صدا، دستگاه‌های پدیدآورندۀ صدا غیرطبیعی‌اند. این اختلالات عبارت‌اند از گرفتگی، خشن‌بودن صدا، شدت یا بسامد غیرطبیعی و تشدید نامناسب صدا در حفره‌های بینی. ناهنجاری‌های اندام‌های تولید و تشدید صدا و آسیب‌دیدگی عصب‌های حنجره و کام ممکن است باعث پیدایش این اختلالات شوند. در اختلالات روانی گفتار (لکنت زبان)، تکرار یک حرف، صدا یا کلمه باعث ایجاد وقفه در گفتار فرد می‌شود. علت این نوع اختلال گفتار معلوم نیست و فشارهای عصبی باعث تشدید آن می‌شود. از آن‌جا که کودک با الگوبرداری از تکلم اطرافیان حرف‌زدن را یاد می‌گیرد، هرگونه ضعف شنوایی ممکن است باعث اختلال در تکلم شود. شناسایی‌نشدن عیوب شنوایی تا یک سالگی منجر به اختلال گفتاری شدید خواهد شد.