بیزانسی، ادبیات

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از ادبیات بیزانسی)

بیزانْسی، ادبیات (Byzantine literature)
ادبیات امپراتوری بیزانس در قرن‌های ۴ تا ۱۵م. بیشتر به کواینۀ[۱] یونانی نوشته می‌شد که زبان ادبی رایج در قرن اول م بود. به‌تدریج به کهنگی گرایید و از گویش مردم فاصله گرفت. ادبیات بیزانسی عمدتاً به موضوعاتی چون الهیات، تاریخ، و تفسیر آثار کلاسیک می‌پرداخت و نویسندگان مهم آن عبارت بودند از متکلمانی همچون آتاناسیوس[۲]، باسیلیوس[۳]، گرگوریوس نوسائی[۴]، گرگوریوس نازیانزوسی[۵]، یوحنای زرین‌دهان[۶]، سیریل اسکندرانی[۷] (همگی قرن ۴م)، و یوحنای دمشقی[۸] (قرن ۸م)، و مورخانی نظیر ذوزیموس[۹] (ح ۵۰۰م)، پروکوپیوس[۱۰] (قرن ۶م)، پسلوس[۱۱] (۱۰۱۸ـ۱۰۹۷م) بریئنیوس[۱۲] و همسرش آنا کومننا[۱۳] (ح ۱۱۰۰م) و گیورگیوس آکروپولیتا[۱۴] (۱۲۲۰ـ۱۲۸۲م). در این حوزه دایرة‌المعارف ادبی سودا[۱۵] (ح ۹۷۵م) درخور توجه است که گنجینۀ سرشاری از اطلاعات دربارۀ ادبیات کلاسیک و بیزانسی است. در این دوران از آثار نمایشی خبری نبود و شعر، صرف‌نظر از سرودهای دینی قرن‌‌های ۶ تا ۸م، معدود و متکلف بود، اما دربارۀ زندگی قدیسان آثار معروف بسیاری وجود داشت. عمر این دورۀ ادبی با سقوط قسطنطنیه[۱۶] در ۱۴۵۳م به‌آخر رسید.

  1. koine
  2. Athanasius
  3. Basil
  4. Gregory of Nyssa
  5. Gregory of Nazianzus
  6. John Chrysostom
  7. Cyril of Alexandria
  8. John of Damascus
  9. Zosimus
  10. Procopius
  11. Psellus
  12. Bryennius
  13. Anna Comnena
  14. Georgius Acropolita
  15. Suda
  16. Constantinople