ارطه
| ارطه | |
|---|---|
| استان | مازندران |
| شهرستان | قائمشهر |
| بخش | مرکزی قائمشهر |
| جمعیت | 10.327نفر (1395ش) |
| موقعیت | 15 کیلومتری شمال شرقی مرکز قائمشهر، 15 کیلومتری جنوب غربی مرکز شهر ساری و 267 کیلومتری شمال شرقی مرکز شهر تهران |
| نوع اقلیم | معتدل مایل به گرم و نیمه‌مرطوب |
| ارتفاع از سطح دریا | 26 متر |
| برخی بناها | حمام قاجاری بورخیل ارطه و تپۀ دینه‌سر قادیکلای ارطه |
ارطه Arte (city)
از شهرهای استان مازندران، شهرستان قائمشهر. در سال ۱۳۹۰ش از مجموعۀ روستاهای قادیکلا ارطه، بورخیل ارطه، ابوخیل ارطه، جوجاده ارطه، قاسم‌خیل ارطه، کفشگر کلاارطه و افراتخت، از دهستان بیشه‌سر و به مرکزیت جوجاده ارطه تأسیس شد. شهر کوهپایه‌ای ارطه با میانگین ارتفاع 26 متری از سطح دریا، در 15 کیلومتری شمال شرقی مرکز قائمشهر، 15 کیلومتری جنوب غربی مرکز شهر ساری و 267 کیلومتری شمال شرقی مرکز شهر تهران واقع است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ش، جمعیت این شهر ۱۰٬۳۲۷ نفر بوده است.
اقلیم ارطه معتدل مایل به گرم و نیمه‌مرطوب است. رودخانۀ درکا از جنوب آن می‌گذرد. از محصولات کشاورزی آن برنج، مرکبات، و میوه‌های تابستانی را می‌توان نام برد. از روزگار قاجار نام روستای ارطه و پسوند ارطه‌ای در منابع آمده است. ملگونف[۱] (در سفر 1858- 1860م) نام آن را آراته (برگرفته از پیشۀ اهالی که بریدن درخت است) در دو فرسنگ و نیمی ساری، نزدیک به کوه، ناصرالدین‌شاه (در سفر 1282ق) محال ارطه، محمدمیرزا مهندس (در سفر 1299ق) ارته‌ده، رابینو[۲] (در سفر 1288- 1289ش) آن را ارته و میان سیاه‌رود و ساری، و افضل‌الملک (در سفر 1331ق) ارطی با شش محلۀ قادیکلا، بورخیل، ابوخیل، جوجاده، کردمحله، قاسم‌خیل و کفشگرکلا یاد کرده‌اند. حمام قاجاری بورخیل ارطه و تپۀ دینه‌سر قادیکلای ارطه (متعلق به هزارۀ اول پیش از میلاد) از آثار تاریخی و باستانی ارطه‌اند. از دیگر آثار تاریخی این شهر پیرتکیۀ بورخیل را می‌توان نام برد. زبان مردم ارطه طبری است.