اشتباه

اِشتِباه

اصطلاحی در حقوق. یکی از شرایط اساسی صحت قرارداد آن است که طرفین با قصد و رضای کامل و خالی از هر گونه عیب و اشتباه قرارداد را منعقد کنند (مادۀ ۱۹۰ قانون مدنی). یکی از نشانه‌های سلامت و صحت اعلام رضایت در معاملات و قراردادها آن است که رضایت شخص مبتنی بر اشتباه نباشد؛ وگرنه چنین معامله‌ای از نظر حقوقی اشکال دارد و نافذ نیست (مادۀ ۲۰۰). اشتباه در معاملات و قراردادها به دو صورت ممکن است پیش آید: اول، اشتباه دربارۀ شخصیت طرف معامله مانند این که شخصی به تصور این‌که طرف معامله او نقاش معروفی است، کشیدن تابلویی را به او سفارش دهد، اما بعداً معلوم می‌شود چنین نیست. در این صورت اگر شخصیت طرف، علت عمدۀ قرارداد بوده، چنین قراردادی باطل است (مادۀ ۲۰۱)؛ دوم، اشتباه در موضوع معامله، مانند این‌که کسی اتومبیل پیکانی را با این تصور که مدل سال ۱۳۸۳ است خریداری کند، اما بعداً ثابت شود اتومبیل مذکور مدل ۱۳۸۲ بوده است. در این صورت چون دربارۀ اوصاف ذاتی موضوع معامله اشتباه رخ داده، معامله باطل است (مادۀ ۲۰۰). ملاک دربارۀ اشتباه در اوصاف مال موضوع معامله، عرف است.