اعیان الشیعه
اَعیانُ‌الشّیعِه
کتابی به عربی در شرح احوال بزرگان شیعه، تألیف سیدمحسن امین عاملی (۱۲۸۴ـ۱۳۷۱ق). مؤلف، بیش از ۵۰ سال صرف تألیف این کتاب کرد و آن را در ۱۳۷۰ق به اتمام رساند. این اثر حاوی شرح حال پیامبر اکرم (ص)، چهارده معصوم و ۱۷۳۳ تن از بزرگان شیعه از آغاز اسلام تا زمان مؤلف بوده و شرح‌حال هیچ یک از معاصران زندۀ زمان خود را نیاورده است. به نوشتۀ الذریعه چاپ نخست این کتاب از ۱۳۵۴ق آغاز و در زمان حیات مؤلف تا پایان حرف «س» (جلد ۳۵) رسید. بقیۀ دست‌نوشته‌ها و یادداشت‌های وی، به کوشش فرزندش سیدحسن امین از حرف «ش» (جلد ۳۶) آغاز و تا حرف «ی» به ۵۶ جلد رسید. جلد‌های اول تا پنجم به شرح زندگی پیامبر و حضرت زهرا (ع)، امام علی (ع) تا غیبت امام دوازدهم و نشانه‌های ظهور آن حضرت اختصاص دارد و شرح احوال دیگر بزرگان شیعه از جلد پنجم (به ترتیب حروف الفبایی نام شخص و پدر وی) از علی بن ابی‌طالب (ع) شروع و تا جلد ۵۲ به یونس بن یعقوب بن قیس ختم شده است. مجلدات دیگر، مستدرکات و یک جلد نیز شرح حال و آثار مؤلف است. این کتاب بارها چاپ شده است، اما آخرین چاپ منقّح آن با تصحیح و پانویس‌های سیدحسن امین در ۱۱ جلد رحلی با فهرست جداگانه به انجام رسیده است. ترجمۀ فارسی جلد اول آن به نام دایرة‌المعارف شیعه به قلم کمال موسوی نشر یافت (تهران، ۱۳۴۵ش)، مجلدات معصومین آن تحت عنوان سیرۀ معصومین با ترجمۀ علی حجتی کرمانی به چاپ رسید (تهران، ۱۳۶۱ـ۱۳۷۶ش). فهارس اعیان‌الشیعه، مجلد اول توسط حامد علی‌الحسینی در ایران چاپ شد (تهران، ۱۴۱۶ق)، مستدرکات اعیان‌الشیعه تألیف سیدحسن امین شامل شرح حال سه گروه است: ۱. کسانی که بعد از وفات مؤلف اعیان‌الشیعه از دنیا رفته‌اند؛ ۲. کسانی که مؤلف اعیان‌الشیعه آنان را از قلم انداخته است؛ ۳. افزودن مطالب جدید به شرح حال افرادی که سرگذشت آنان در اعیان‌الشیعه آمده است.