افلاطون گرایی میانه

اَفلاطون‌گرایی میانه (Middle Platonism)

عنوان قراردادیِ پیشنهادشده از سوی پژوهشگران تاریخ فلسفه برای مرحله‌ای از گرایش‌های افلاطونی. حدود ۸۸پ‌م آکادمی آتن منحل شد و فیلسوفان با پیشروی مهرداد به روم گریختند. در این هنگام آنتیوخوس آسکالونی از آموزه‌های فیلون لاریسایی، آخرین رئیس آکادمی آتن که سنت شکاکیت آرخلیسوس و کارنیادس را ادامه می‌داد، روی گرداند و به آموزش‌های آکادمی قدیمی و اعتماد به دانش مثبت فلسفه که افلاطون الهام‌بخش آن بود، بازگشت. آموزه‌های آنتیوخوس به تعالیم رواقی نزدیک بود، اما پوبلیوس نیگیدیوس فیگولوس (ح ۹۸ـ۴۵پ‌م) و اودوروس اسکندرانی (ح ۲۵پ‌م) این مکتب را با آموزه‌هایی نظیر طبیعت متعالی و غیرمادی خدا، علم اعداد اسرارآمیز فیثاغورثیان، سلسله‌مراتب الهی واقعیت، و غیره تلفیق کردند. فیلون یهودی اندیشه‌های پاگان (شرک‌آمیز) را با نوشته‌های یهودی سازش داد. گرایش عمومی این دوره محافظه‌کارانه بود. فیلسوفان می‌کوشیدند مکتب‌های فلسفی گذشته را با هم سازگار کنند و آن‌ها را با اشکال مختلف دانش‌های به رمز‌آمیخته و اندیشه‌های عرفانی ترکیب کنند. از چهره‌های برجستۀ این مکتب پلوتارک و آمونیوس ساکایی، استاد فلوطین، بنیانگذار مکتب نوافلاطونی، بودند.

 

---