اقاقیا
اَقاقیا (acacia)
(یا: آکاسیا) گروه بزرگی از گیاهان درختچه[۱]ای و درختی. این گروه درختان خاردار[۲] ساوانا[۳]ی افریقا و درخت صمغ عربی[۴] (Acacia Senegal) در شمال افریقا، و چندین گونه در امریکای شمالی، جنوب غربی ایالات متحده، و مکزیک را دربر می‌گیرد. درخت مقاوم اقاقیا[۵] همان اقاقیای دروغین[۶] (Robinia pseudacacia)، از تیرۀ پروانه‌آسایان[۷]، است. اقاقیای حقیقی[۸]، جنس[۹] آکاسیا (Acacia)، متعلق به تیرۀ بقولات[۱۰]، در مناطق گرم جهان، به‌ویژه در استرالیا، یافت می‌شوند. اقاقیای صدبرگ (Acacia dealbata) در برخی از مناطق فرانسه و کشورهای اروپاییِ دارای آب و هوای گرم می‌روید و از طریق همین کشورها وارد ایران شده است. خاستگاه این گونه استرالیاست. گل‌های معطّر خوشه‌ای، پرکرک، و زردرنگ این گیاه زیبایی فوق‌العاده‌ای دارد. گل‌فروشی‌ها این گیاه را با نام میموزا[۱۱] می‌فروشند. از گل‌های این گیاه نیز عطری به‌همین نام می‌گیرند. برگ‌های گیاهان این جنس معمولاً شانه‌ای دو ردیفه‌اند، برگچه[۱۲]ها در دو طرف ساقه قرار دارند و ساقه‌ها نیز در دو طرف ساقه‌ای بزرگ‌تر می‌رویند. گل‌ها خوشه‌ای، متراکم، و کپه‌مانندند. این درخت در نوار ساحلی دریای خزر کاشته شده است. در امریکا، میوۀ آکاسیای خوراکی[۱۳] مصرف غذایی دارد. در جزایر موریس[۱۴] و رئونیون[۱۵]، از برگ‌های گونه‌ای از آکاسیا، Acacia lebbek، برای ساخت صابون استفاده می‌کنند. گونۀ کِرِت (اقاقیای عربی) (Acacia arabica) در صنعت چرم‌سازی کاربرد دارد و از آن صمغ عربی[۱۶] تهیه می‌کنند. صمغ سنگال[۱۷] از آکاسیای سنگالی (Acacia senegal) به‌دست می‌آید. داروی کاد هندی[۱۸] از گونۀ کات گلابی (Acacia catechu) تهیه می‌شود.