انتاج

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِنتاج

(در لغت به‌معنای نتیجه دادن) در اصطلاح منطق، در برابر عُقم قرار دارد و مراد از آن نتیجه دادن مقدمات قیاس درپی حذف حد وسط و پیوستن حد اصغر به حد اکبر است. قیاسی که در آن شرایط انتاج، بر وفق میزان‌های منطقی رعایت شود، «مُنْتِج»، و قیاسی که در اثر رعایت‌نکردن شرایط انتاج، نتیجۀ صحیح به‌بار نیاورد، «عقیم» نامیده می‌شود. شرایط انتاج دو گونه است: عمومی و اختصاصی. رعایت شرایط عام به‌‌یکسان در اشکال چهارگانۀ قیاس ضروری است. شرایط خاص، شرایط ویژۀ هر یک از اشکال قیاس است که رعایت آن‌ها مختص به‌همان شکل است.