انجمن نابینایان ایران
انجمن نابینایان ایران (Iranian Society for The Blind)
تشکل مردمنهاد، غیرانتفاعی و غیردولتی برای رسیدگی به امور اجتماعی، فرهنگی، معیشتی و حقوقی نابینایان و کمبینایان ایران. در آذر 1372ش تأسیس شده، ولی ادارۀ ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری تهران، به تاریخ 4 اردیبهشت 1373ش آگهی تأسیس را در جراید درج کرده است. براساس آن، انجمن در تاریخ ذکرشده در این اداره ثبت شده و خلاصۀ اساسنامه را اینگونه به اطلاع عموم رسانده: انجمن نابینایان ایران غیرتجاری و برای امور خیریه (مساعدت در رفع مشکلات اجتماعی، فرهنگی و رفاهی نابینایان) است. محل فعلی آن، ساختمان بهزیستی کشور (پارک شهر)؛ اسامی مؤسسین: علیاکبر جمالی رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل، احمد افجهای نایب رئیس، ایرج صفاکار خزانهدار، پروین اعتمادیمنش، عبدالله غفاری و لیلی سمعلی آزاد عضو علیالبدل انتخاب شدند.
انجمن به روش مجمع عمومی و انتخابات اداره میشود. مجمع عمومی شامل اعضای رسمی و حدود 150نفر نابینا است. البته افراد بسیاری با انجمن مرتبط، ولی غیر رسمی، میباشند. هر دو سال، مجمع عمومی تشکیل و هیأتمدیره را انتخاب میکند. سپس هیأتمدیره، مدیرعامل و بازرسین و قائممقام را انتخاب میکند. آخرین نشست مجمع عمومی در اوائل سال 1404ش برگزار شده است. 24 شعبه در شهرها به نام دفتر نمایندگی دارد. ادارۀ امور هر دفتر برعهدۀ اعضاء همان شهر است و انجمن تهران در امور آنها دخالت نمیکند. البته هماهنگیها و کمکهای محدود وجود دارد. بر اساس آمار 1402ش، اعضاء رسمی انجمن در کشور 10,478نفر است. با اینکه آمار نابینایان و کمبینایان ایران را 850هزار نفر دانستهاند.
نشانی دفتر مرکزی انجمن نابینایان ایران: تهران، دروس، خیابان شهید کلاهدوز، خیابان آقامیری، خیابان حسن تاش
کارنامه فعالیتها
در سالهای نخست، رسیدگی به معیشت و رفاه نابینایان و کمبینایان اولویت داشته و پخش مواد خوراکی، بستههای لباس و لوازم بهداشتی، توزیع جهیزیه، دادن لوازم خانگی انجام میشده، اما پس از توجه به ناکارآمدی این روش، بهتدریج فعالیتهای فرهنگی، آگاهسازی، راهاندازی کتابخانه در شهرها و انتشار مجله اولویت پیدا کرده و خطمشی اقتصادی در حاشیه قرار گرفته است. با نگاهی به کارنامۀ انجمن از 1372ش تاکنون این فعالیتها در زمینههایی کمتر و در مواردی گستردهتر اجرا شده است:
پانزده کتابخانه ویژۀ نابینایان و کمبینایان در شهرهایی مثل بندرعباس، زنجان، ارسنجان، ارومیه، بیرجند، بروجرد و سنندج با همکاری شرکت سامسونگ در بازۀ زمانی 1391 تا 1397ش دایر شد. دفتر سامسونگ در ایران همۀ مخارج راهاندازی این کتابخانهها (از خرید کتاب تا قفسه، میز و صندلی و دیگر ضروریات) را بر عهده داشت؛ به دلیل تأثیر سفر در تواناسازی، سفرهای تفریحی، زیارتی، و علمی همیشه برای نابینایان و کمبینایان در نظر گرفته شده، ولی آماری از هزینهها و دیگر جوانب این فعالیت در دست نیست؛ انتشار نشریۀ مانا (بعداً نسل مانا) از دیماه 1399؛ برگزاری جشنوارۀ ملی کتاب معلولین (کاما)؛ ترویج خط بریل با توزیع نوشتافزارهای دستی و مدرن؛ مساعدت مالی به روش قرض یا بلاعوض.
دربارۀ عملکرد انجمن، پژوهشهایی به روش علمی انجام یافته و قوت و ضعفها را گزارش کردهاند؛ از جمله معصومه سلطانی پژوهشی با عنوان ارزیابی عملکرد انجمن نابینایان ایران در 1396ش منتشر کرد. منصور شادکام قائم مقام انجمن، تجربههای شخصی خود را در سالهای ادارۀ امور نابینایان در کتابی با عنوان تجربهگزاری، در سال 1403ش منتشر کرده است.