انوشیروان خان عین‌الملک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

انوشیروان خان عین‌الملک 

(معروف به: شیرخان عین‌الملک) از بزرگان دربار قاجار، پسر سلیمان خان معروف به خان خانان. پدرش دایی ناصرالدین‌شاه، و پدر و مادرش نوه‌های فتحعلی‌ شاه بودند. به این ترتیب، او به ناصرالدین‌ شاه بسیار نزدیک بود و پس از این‌که ناصرالدین‌ شاه به حکومت رسید، او را به مناصب مهمی منصوب کرد. شیر خان پس از عمویش نصرالله خان، از 1272 تا 1282ق خوانسالار یا ناظر آشپزخانۀ ناصرالدین شاه بود. او در 1270ق به عین‌الملک ملقب شد. در ۱۲۷۹ق به حکومت مازندران و گیلان منصوب شد، اما به سبب مشغلۀ بسیار زیادی که شغل خوانسالاری برایش داشت، از همان ابتدا برادر ناتنی‌اش محمدعلی خان را به نیابت از خودش به آن مناطق فرستاد. در ۱۲۸۲ق با حفظ سمت‌، فرماندهی قشون گیلان و مازندران و گرگان را نیز گرفت و در ۱۲۸۳ق به لقب اعتضادالدوله ملقب شد که ابتدا به جد اعلای او امیرسلیمان خان تعلق داشت و بعد به پدربزرگ و پدرش داده شده بود و او چهارمین نسل خانواده‌شان بود که این لقب را دریافت می‌کرد.

انوشیروان خان در ۱۲۸۵ق به علت ابتلا به وبا درگذشت. مقبره‌اش در صحن عتیق حرم حضرت معصومه در قم است. انوشیروان سپهبدی از نوادگانش بود.