انگلیسی، معماری

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِنگلیسی، معماری (English architecture)

اِنگليسي، معماري

سبک‌های اصلی در معماری انگلیسی عبارت‌اند از آنگلوساکسونی[۱]، نورماندیایی[۲]، گوتیک انگلیسی آغازین[۳] (که صومعۀ وست‌مینستر[۴] نمونه‌ای از آن است)، گوتیک مزیّن[۵]، گوتیک قائم[۶] (قرن ۱۵م)، تودوری[۷] (نامی که بیشتر به بناهای ساخته شده از ۱۴۸۵ تا ۱۵۵۸م در سبک بومی اطلاق می‌شود)، دورۀ جیمز دوم[۸]، استوارت[۹] (شامل سبک‌های رنسانس[۱۰] و ملکه آن[۱۱])، جورجی[۱۲]، احیای گوتیک[۱۳] قرن ۱۹، مدرن و پسامدرن[۱۴].

معماری آنگلوساکسونی (قرن ۵ـ۱۱م). بخش عمدۀ آثار معماری این دوره، که با چوب بنا شده بود، ازمیان رفته است. برج‌های سنگی باقی‌مانده از کلیساها، ازجمله ارلز بارتون[۱۵]، ظاهراً تقلیدی از فنون ساختمان‌سازی با چوب با «سنگ‌چین‌های بلند و کوتاه» و قوس‌های قوچ‌بند[۱۶] است.

معماری نورماندیایی (قرون ۱۱ـ۱۲م). ویلیام فاتح[۱۷] یک برنامۀ بزرگ ساختمان‌سازی را راه‌اندازی کرد، و سبک رومانسک (رومی‌وار)[۱۸]، شامل قوس‌های دورتمام[۱۹] (قوس رومی)، ستون‌های استوانه‌ای عظیم و دیوارهای قطور را به‌کار گرفت. در کلیسای جامع دارِم[۲۰] (ح ۱۰۹۳ـ۱۱۳۰م)، تاق‌های تویزه‌دار[۲۱]، اختراع مهمی در اروپا بود که در پیدایش سبک گوتیک نقش داشت.

معماری گوتیک. از مشخصات سه دورۀ اصلی گوتیک، یعنی گوتیک انگلیسی آغازین، گوتیک مزیّن، و گوتیک قائم، عبارت‌اند از طرح پنجره‌ها، به‌ویژه ابداع تاق‌بندی و پشت‌بندی[۲۲]، که در آن دیوارهای قطور و تاق‌های نیم‌استوانه‌ای سنگین، پشت‌بندهای تخت، و پنجره‌های باریک قرن ۱۲م، جای خود را به پشت‌بندهای برجسته‌تر و دیوارهای نازک‌تر مابین آن‌ها، و تاق‌های نازک‌تر متّکی به تویزه‌های سنگی و پنجره‌های بسیار وسیع‌تر پرشده با مشبّک‌کاری (توری‌کاری)[۲۳] داده‌اند. معماری گوتیک انگلیسی آغازین (اواخر قرن ۱۲ـ اواخر قرن ۱۳م) در کلیساهای جامع ولز[۲۴]، لینکلن، و سالزبری[۲۵] به‌اوج شکوفایی خود در انگلستان رسید ـ سبکی ساده و موزون با پنجره‌های سرنیزه‌ای[۲۶]، ابزارهای کنده‌کاری عمیق، و میل‌ستون[۲۷]های باریک از جنس مرمر پوربک[۲۸].

معماری رنسانس انگلیسی (قرن ۱۷ـ اوایل قرن ۱۸). اینیگو جونز با طراحی کوئینز هاوس[۲۹]، گرینویچ (۱۶۱۶ـ۱۶۳۵)، و بنکوئتینگ هاوس[۳۰]، وایتهال[۳۱] (۱۶۱۹ـ۱۶۲۲)، فضای شهرستانی را متحوّل ساخت. سبک پالادیووار[۳۲] محض، در میان بناهای نیمه‌چوبی و برجک[۳۳]های لندنِ ژاکوبی پدیدار شد. کریستوفر رن نوعی سبک باروک[۳۴] متعادل را پدید آورد که نشان از تأثیر رنسانس فرانسوی داشت؛ کلیسای جامع سنت پل[۳۵] (۱۷۱۰ـ۱۶۷۵)، لندن، از آن جمله است. نیکولس هوکسمور، و جان وَنبرو نوعی سبک باروک نمایشی ابداع کردند.

معماری جورجی (قرن ۱۸ـ اوایل قرن ۱۹). لرد برلینگتون[۳۶]، در واکنش دربرابر معماری باروک، سبک پالادیووار محض اینیگو جونز را احیا کرد؛ چیزویک هاوس[۳۷] در لندن (۱۷۲۵ـ۱۷۲۹)، نمونه‌ای است از آن دست. با ساخت خانه‌های ساده و متناسب در کنار خانه‌های بزرگ ییلاقی، در اطراف خیابان‌ها و میادین موزون، نوعی معماری شهری پدید آمد. نیمۀ دوم قرن شاهد در‌هم‌آمیختن تأثیرات باستانی[۳۸] و نئوکلاسیک[۳۹] بود که در کار رابرت آدام[۴۰] در کدلستون هال[۴۱] (۱۷۵۹ـ۱۷۷۰) به‌صورتی استادانه تجلّی یافته است. جان نَش[۴۲]، نئوکلاسی‌سیسم را به قرن جدید انتقال داد؛ ازجمله طرح‌هایش ریجنت استریت[۴۳] در لندن (آغاز در۱۸۱۱) درخور ذکر است. با آغاز دورۀ ویکتوریایی[۴۴]، نئوکلاسی‌سیسم به سبک احیای یونانی[۴۵] فضل‌فروشانه‌ای تبدیل شد که موزۀ بریتانیا[۴۶] (۱۸۲۳ـ۱۸۴۷) از آن جمله است.

معماری قرن ۱۹. در این قرن، سبک‌های کلاسیک[۴۷]، گوتیک، و شیوۀ خشک ویکتوریایی، در «نبرد سبک‌ها[۴۸]» بودند: سبک گوتیک با ساختمان‌های پارلمان[۴۹] (۱۸۴۰ـ۱۸۶۰) و سبک رنسانس با عمارت وزارت امور خارجه[۵۰] (۱۸۶۰ـ۱۸۷۵). در همین احوال، پیشرفت‌های شگرف در مهندسی، و نیاز به انواع جدید ساختمان، همچون ایستگاه راه‌آهن، ماهیّت این مجادله را تغییر داد. ساختمان پیش‌ساختۀ کریستال پالاس[۵۱] (۱۸۵۰ـ۱۸۵۱) اثر جوزف پاکستون[۵۲] نظرگیرترین بنای این دوره بود. فیلیپ وب[۵۳] و نورمن شاو[۵۴]، از معماران پیرو جنبش هنرها و صنایع دستی[۵۵]، سادگی و نوسازی متأثر از ویلیام ماریس[۵۶] را به‌ارمغان آوردند.

قرن ۲۰. نورمن شاو، سبک باروک امپراتوری را ابداع کرد. پس از جنگ جهانی اول، به‌ویژه در ساخت بناهای دولتی دهلی نو[۵۷] (۱۹۱۲ـ۱۹۳۱) به‌وسیلۀ لاچنز، بار دیگر کلاسی‌سیسم تسلّط یافت. غالباً تأثیر اسکاندیناویایی ناب در این آثار مشهود است، ساختمان آر آی بی اِی[۵۸]، در لندن (۱۹۳۲ـ۱۹۳۴)، با گرایش‌های مدرنیستی‌اش از آن جمله به‌شمار می‌رود. جنبش مدرن[۵۹] را به‌تمامی، مهاجرانی همچون برتولت لوبتکین[۶۰] از کشورهای اروپایی به انگلستان آوردند؛ لوبتکین بنیادگذار گروه معماری تکتون[۶۱] بود که باغ وحش لندن (۱۹۳۴ـ۱۹۳۸) را طراحی کرد. بُعد اجتماعی نیرومند معماری قرن ۲۰ انگلستان، بیش از هر جا در جنبش شهرهای جدید تجلّی یافته است. ساخت ولوین گاردن سیتی[۶۲] در ۱۹۱۹ آغاز شد و پس از جنگ جهانی دوم به پایان رسید. آخرین شهر از مجموعۀ شهرهای جدید، با نام میلتون کینز[۶۳]، در ۱۹۶۷ طراحی شد. اخیراً معماران انگلیسی دوباره شهرت بین‌المللی یافته‌اند؛ ازجمله نورمن فاستر و ریچارد راجرز، در ساختمان لویدز[۶۴] (۱۹۷۹ـ۱۹۸۴) به سبک های‌تک[۶۵] در لندن نوآوری کردند.

 


  1. Anglo-Saxon
  2. Norman
  3. Early English
  4. Westminster Abbey
  5. Decorated Gothic
  6. Perpendicular
  7. Tudor
  8. Jacobean
  9. Stuart
  10. Renaissance
  11. Queen Anne
  12. Georgian
  13. Gothic Revival
  14. postmodern
  15. Earls Barton
  16. triangular arches
  17. William the Conqueror
  18. Romanesque style
  19. round arches
  20. Durham Cathedral
  21. ribbed
  22. buttressing
  23. tracery
  24. Wells
  25. Salisbury
  26. lancet
  27. shaft
  28. Purbeck
  29. Queen's House
  30. Banqueting House
  31. Whitehall
  32. Palladianism
  33. turret
  34. baroque
  35. St Paul's Cathedral
  36. Lord Burlington
  37. Chiswick House
  38. Antiquarian
  39. neoclassical
  40. Robert Adam
  41. Kedleston Hall
  42. John Nash
  43. Regent Street
  44. Victorian
  45. Greek Revival
  46. British Museum
  47. classic
  48. Battle of the Styles
  49. Houses of Parliament
  50. Foreign Office
  51. Crystal Palace
  52. Joseph Paxton
  53. Philip Webb
  54. Norman Shaw
  55. Arts and Crafts Movement
  56. William Morris
  57. New Delhi
  58. RIBA
  59. Modern Movement
  60. Bertholdt Lubetkin
  61. Tecton
  62. Welwyn Garden City
  63. Milton Keynes
  64. Lloyd's Building
  65. high-tech