اوزال، تورگوت (۱۹۲۷ـ۱۹۹۳)
اوزال، تورگوت (۱۹۲۷ـ۱۹۹۳)
| تورگوت اوزال | |
|---|---|
| زادروز |
ملطیه ۱۹۲۷م |
| درگذشت | ۱۹۹۳م |
| ملیت | ترکیه ای |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه فنی استانبول |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
سیاستمدار دست راستی اسلام‌گرای اهل ترکیه، نخست وزیر (۱۹۸۳ـ ۱۹۸۹) و رئیس‌جمهور ترکیه (۱۹۸۹ـ۱۹۹۳). روابط ترکیه با یونان را بهبود بخشید، ولی اولویت نخستین وی در سیاست خارجی تقویت اتحاد ترکیه با امریکا بود. اوزال کارمند بانک جهانی بود (۱۹۷۱ـ۱۹۷۹). در دورۀ رژیم نظامی کنعان اورن، معاون نخست‌وزیر در دولت بولنت اولوسو بود. پس از اعادۀ نظام چند حزبی در ترکیه در ۱۹۸۳، حزب مام میهن را، که متمایل به راست و اسلام‌گرا بود، بنیاد نهاد که در انتخابات آن سال پیروز و اوزال نخست‌وزیر شد. در انتخابات عمومی ۱۹۸۷ نیز حزب وی بار دیگر پیروز شد و اکثریت خود در مجلس را حفظ کرد. اوزال در نوامبر ۱۹۸۹ جای کنعان اورن را در سمت ریاست‌جمهوری گرفت و بدینسان نخستین رئیس‌جمهور غیر نظامی ترکیه ظرف سی‌سال گذشته شد. در این سِمت درگذشت و سلیمان دمیرل جای وی را گرفت. اوزال در ملطیه به‌دنیا آمد و در دانشگاه فنی استانبول درس خواند. به خدمت دولت درآمد و در ۱۹۶۷ معاون وزیر برنامه‌ریزی دولتی شد. در سمت رئیس‌جمهور، شهرتش در خارج از کشور بیشتر از داخل بود؛ شرکت ترکیه در عملیات «طوفان صحرا» برضد صدام حسین در ۱۹۹۱، تا اندازۀ زیادی نتیجۀ تلاش او بود. اوزال مجدّانه برای احقاق حقوق مسلمانان بوسنی و آذربایجانی‌ها و، به‌صورتی نه‌چندان آشکار، برای حقوق کُردهای ساکن نواحی مرزی دور دست جنوب شرقی ترکیه مبارزه می‌کرد.