اوکراینی، ادبیات

اوکْراینی، ادبیات (Ukrainian literature)

ادبیات اوکراینی نیز همچون آثار مکتوب روسی و بیلوروسی، ریشه در کتاب‌هایی دارد که از قرن ۱۱ تا ۱۳م در کیِفِ روسیه نوشته شده است. پس از وقفه‌ای در تهاجم مغول‌ها، در قرن ۱۶ حیاتی دوباره یافت. از قرن ۱۸ با آثاری همچون اِنِئیدا (۱۷۹۸)، اثر ایوان کِتلیرِفسکی (۱۷۶۹ـ ۱۸۳۸)، که تقلیدی تأثیرگذار از ویرژیل بود، نیرویی تازه یافت. به‌رغم بی‌اعتنایی روس‌ها، ازجمله ممنوعیت بعدی فعالیت همۀ انتشارات اوکراینی در ۱۸۶۳ و ۱۸۷۱، رمانتیسم اوکراینی با شعر تأثیرگذار شِفچِنکو و اسفار تکوین مردم اکراین، اثر میکولا کِسْتْامارِف (۱۸۱۷ـ ۱۸۸۵)، به نقطۀ اوج خود رسید. در نیمۀ دوم قرن ۱۹ آثار داستانی واقع‌گرایانه و مشهوری به قلم پاناس میرنی (۱۸۴۹ـ۱۹۲۰) و ایوان فرانکو (۱۸۵۶ـ ۱۹۱۶) منتشر شد، که هر دو تحت تأثیر زولا بودند. در قرن ۲۰ نویسندگانی همچون میکولا خولاوی (۱۸۹۳ـ۱۹۳۳)، نویسندۀ رمانتیک، شکوفا شدند؛ تا این که رئالیسم سوسیالیستی استالینیستی در دهۀ ۱۹۳۰ به ادبیات اوکراینی صدمه زد، اما آثار نویسندگان جدیدی همچون لینا کستنکو (۱۹۳۰ـ )، که برای «فرمالیسم» ضد شورویِ خود نارضایی مقامات رسمی را برانگیخته بود، این ادبیات را در دهۀ ۱۹۶۰ احیا کرد.