اویرات

اُویْرات

قبیلۀ بزرگ مغول، از قبایل حوزۀ رودخانۀ آنقارا و جهات شرقی و غربی دریاچۀ بایکال تا ملتقای رودخانه‌های آنقارا و ینی‌سئی. کالموک‌های شمال دریای خزر و اطراف ولگا، از این مردم هستند. این قبیله در حملۀ مغول به ایران شرکت داشت. پیش از هولاکوخان، ارغون‌آغا اویرات حاکم ایران بود. بسیاری از اویرات‌ها در طول قرن ۷ق در کردستان و موصل و دیاربکر استقرار یافتند و جنگ‌هایی با ترکمانان آن نواحی داشتند. امیرعلی اویرات، حاکم دیاربکر، در ۷۳۶ق، آرپاخان، جانشین ابوسعید مغول، و غیاث‌الدین محمد رشیدی را شکست داد و هر دو را به‌قتل رساند و خود به‌دست شیخ حسن بزرگ ایلکانی کشته شد. اویرات‌ها تا نیمۀ اول قرن ۸ق با سلاطین ایلکانی و جلایری در جنگ و صلح بودند. شیخ علی اویرات، حاکم اردبیل، در ۷۹۶ق به تیمور پیوست. اینان در ۸۱۳ق پیروزی قرایوسف ترکمان بر سلطان احمد جلایری را تسهیل کردند.