اپ آرت
اُپ آرْت (op art)
(نیز مشهور به هنر دیدمانی[۱]؛ هنر شَبَکی[۲]؛ انتزاع ادراکی[۳]) نوعی هنر انتزاعی[۴]، به‌ویژه در نقاشی. در آن به‌کمک طرح‌هایی خاص، تصور ارتعاش یا نوسان ایجاد می‌شود. این سبک عموماً از رنگ‌های درخشان و انتزاعات هندسیِ درهم‌فشرده استفاده می‌کرد و بر مُد، طرح‌های تبلیغاتی، و دیگر جنبه‌های فرهنگ همگانی دورۀ خود تأثیر بسیاری داشت. اُپ آرت در ۱۹۶۰ شکل گرفت، ولی در نظریه‌ها و آزمایش‌های یوزف آلبرس[۵] آلمانی در دهۀ ۱۹۲۰ ریشه دارد. نخستین‌بار در ۱۹۶۴ با این نام خوانده شد؛ اُپ آرت در جِناس با پاپ آرت[۶]، شیوۀ رایج در آن زمان، ساخته شد. اولین نمایشگاه بین‌المللی عمدۀ اُپ آرت در ۱۹۶۵ با نام «چشم حساس[۷]» در موزۀ هنر مدرن نیویورک[۸] برگزار گردید. مردم از آن استقبال کردند، اگرچه منتقدان کمتر بدان پرداختند، و اُپ آرت نمودی از حال‌وهوای دهۀ پرتب‌و‌تاب ۶۰ به‌شمار آمد. اُپ آرت را که عمدتاً بر ریاضیات و نظریه‌های رنگی برای خلق جلوه‌های خیره‌کننده مبتنی است، در عین حال می‌توان واکنشی دربرابر عاطفه‌برانگیزیِ ذهنیِ اکسپرسیونیسم انتزاعی[۹] دانست که بر هنر امریکای دهۀ ۱۹۵۰ سایه افکنده بود. با این حال اُپ آرت به امریکا منحصر نشد، و بریجت رایلی[۱۰]، نقاش انگلیسی، و ویکتور وازارلی[۱۱]، هنرمند فرانسویِ زادۀ مجارستان، دو نمایندۀ برجستۀ آن بودند. اُپ آرت در پایان دهۀ ۱۹۶۰ اوج اقبالش را پشت سر گذاشت، لیکن رایلی و وازارلی و دیگران تا سال‌ها بعد، خلق آثاری در این شیوه را پی گرفتند.