اچیسون، دین (۱۸۹۳ـ۱۹۷۱)

اَچیسون، دین (۱۸۹۳ـ۱۹۷۱)(Acheson, Dean)

دین اچیسون Dean Acheson
زادروز	۱۸۹۳م
درگذشت	۱۹۷۱م
ملیت	امریکایی
تحصیلات و محل تحصیل	فارغ التحصیل دانشگاه ییل و دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد
شغل و تخصص اصلی	سیاستمدار
شغل و تخصص های دیگر	حقوقدان
آثار	از روز ازل (برنده جایزه پولیتزر)
گروه مقاله	تاریخ جهان
جوایز و افتخارات	جایزه پولیتزر تاریخ (۱۹۷۰)

وزیر امور خارجۀ امریکا (۱۹۴۹ـ۱۹۵۳) و مشاور چهار رئیس‌جمهور. طراح اصلی سیاست خارجی امریکا در دوران جنگ سرد پس از جنگ جهانی دوم و از ایجادکنندگان اتحاد غرب در مقابل شوروی و سایر کشورهای کمونیستی بود. اچیسون پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه ییل و دانشکدۀ حقوق دانشگاه هاروارد دو سال منشی خصوصی لوئیز برندایز، قاضی دیوان عالی امریکا، بود. در ۱۹۲۱ در یک شرکت حقوقی در واشینگتن مشغول به کار شد. نخستین سمت دولتی‌اش معاونت وزارت خزانه‌داری در ۱۹۳۳ در دولت روزولت بود. در ۱۹۴۱ به وزارت امور خارجه راه یافت. ابتدا از اعضای معاونت سیاسی و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۷ معاون وزیر بود. از نخستین مسئولیت‌های او در ۱۹۴۵ کسب تأیید سنا برای عضویت امریکا در سازمان ملل متحد بود. پس از ۱۹۴۵ ضدکمونیستی دوآتشه شد و این موضع بر عملکرد او در حوزۀ سیاست خارجی تأثیری عمده داشت. اچیسون، که معتقد بود شوروی قصد توسعه‌طلبی در خاورمیانه را دارد، اصل ترومن را پایه‌ریزی کرد (۱۹۴۷) که امریکا را به اعطای کمک‌های نظامی و اقتصادی فوری به دولت‌های یونان و ترکیه متعهد می‌کرد. همان سال محورهای طرح مارشال را تدوین کرد. در ژانویۀ ۱۹۴۹ هری ترومن، رئیس‌جمهور امریکا، او را به وزارت امور خارجه منصوب کرد. در این مقام طرح تشکیل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را پیش برد که نخستین اتحاد دفاعی زمان صلح بود که امریکا عضوش شد. در جنگ کره پس از ورود چین کمونیست به جنگ، اچیسون سیاست به رسمیت نشناختن چین و کمک به نظام ناسیونالیستی تایوان را درپیش گرفت. بعدها از کمک امریکا به رژیم مستعمراتی فرانسه در هندوچین نیز حمایت کرد. کتاب از روز ازل او که شرح‌حال دوران وزارت امور خارجۀ اوست در ۱۹۷۰ برندۀ جایزۀ پولیتزر در حوزۀ تاریخ شد. از دیگر آثار اوست: قدرت و دیپلماسی (۱۹۵۸)، صبح و ظهر (۱۹۶۵)، جنگ کره (۱۹۷۱)، وجز از کشتۀ خویشتن ندروی (۱۹۷۲).

 

---