اکسین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اُکْسین (auxin)

نوعی هورمون گیاهی. رشد ساقه و ریشۀ گیاهان را تنظیم می‌کند. اکسین بر بسیاری از جنبه‌های رشد و نمو گیاهان، ازجمله بلندشدن یاخته، جلوگیری از نمو جوانه‌های جانبی، گرایش (تروپیسم)، و شروع ریشه‌دهی تأثیر می‌گذارد. اکسین عمدتاً بر تقسیم یاخته‌ای[۱] در مناطق رأسی اثر می‌گذارد، زیرا تقسیم یاخته‌ عمدتاً در این مناطق صورت می‌گیرد. درست پس از منطقۀ رأسی، اندازۀ یاخته‌ها تحت تأثیر اکسین افزایش می‌یابد و درنتیجه، ساقه یا ریشه طویل‌تر می‌شود. بنابراین، اکسین بر میزان طول نیز اثر می‌گذارد. از پودر اکسین مصنوعی برای ریشه‌دارکردن قلمه‌ها استفاده می‌کنند. اکسین همچنین در ترکیب برخی علف‌کش‌ها به‌کار می‌رود. در این ترکیبات، غلظت‌ بالای اکسین باعث چنان رشد سریعی می‌شود که در نهایت به مرگ گیاه می‌انجامد. از اکسین برای جلوگیری از ریزش پیش از رسیدگی میوه در باغ‌ها نیز استفاده می‌کنند. متداول‌ترین اکسین طبیعی اندول‌استیک اسید[۲] است. این ماده در رأس شاخه تولید می‌شود و به سایر بخش‌های گیاه انتقال می‌یابد.

 


  1. Cell division
  2. indoleacetic acid