ایدالگو یی کاستیا
ایدالْگو یی کاستیا (۱۷۵۳ـ۱۸۱۱)(Hidalgo y Costilla)
کشیش کاتولیکی، معروف به «پدر استقلال مکزیک». او رهبری اعتراض اجتماعی خشونت‌آمیز ۱۸۱۰ را برضد سلطۀ اسپانیا برعهده داشت که در ادامۀ آن شمار نیروهایش به ۱۰۰هزار نفر رسید. در طی آشوب‌ها، معترضان ساکنان سرخ‌پوست کرئول[۱]ها و اسپانیایی‌ها را تهدید کردند، که درنتیجه نیروهای دولتی به ضد انقلاب دست زدند. ایدالگو کوشید دولتی جدایی‌طلب را تشکیل دهد اما موفق نشد، و در نبرد سرنوشت‌ساز کالدرون[۲] در ۱۸۱۱ شکست خورد. نیروهای کرئول ـ اسپانیایی او را اسیر و تیرباران کردند.