ایقاع (موسیقی)
ایقاع (موسیقی)
در لغت به‌معنای واقع‌ساختن، انداختن و هم‌آهنگ‌کردن آوازها. ابن سینا ایقاع را موضوع دوم علم موسیقی و آن را برآورد زمان نَقَرات (مضراب‌ها، ضربه‌ها) تعریف کرده و تعلیم آن را موجب تالیف لحن‌ها دانسته است. گفته می‌شود ایقاع جماعتی از نَقَرات‌اند، با زمان‌هایی معین و محدود بین آن‌ها. علامت‌هایی برای اندازه‌گیری زمان به‌کار می‌رفت که «اتانین» نام داشت و در آن از دو حرف «ت» و «ن» استفاده میشد. ترکیب دو حرف اخیر مانند تَن ـ تَنَن ـ تَنَنَن و تَناتن و تناتن‌تن نیز برای مشخص‌کردن انواع وزن به‌کار می‌رفت. اصول ایقاع از نواختن مضراب استخراج شده بود. ایقاع را نباید با عروض و اوتاد و ارکان آن اشتباه کرد، زیرا ایقاع تقسیم لحن به بخش‌های متناسب با اجزای ایقاع در شعر است. در آوازهای موزون، ضرب موسیقی بنابر وزن‌های شعری تنظیم میشد نه بر اصول ایقاعی.