اینجویان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اینْجویان‌

سلسله‌ای از امرای فارس‌ (حک: ۷۰۳ـ۷۵۸ق) منسوب به شرف‌الدین محمودشاه اینجو. «اینجو» واژه‌ای‌ مغولی‌ از اصلی‌ چینی‌ و در منابع‌ فارسی‌ بیشتر به‌‌معنی‌ «املاک‌ خاصۀ‌ پادشاه»‌ است‌. از آن جا که‌ محمودشاه‌ و فرزندانش‌ عهده‌دار املاک‌ خاصه‌، یعنی املاک اینجوی فارس‌ بودند، به‌ این‌ لقب‌ شهرت‌ یافتند. خاستگاه‌ این‌ دودمان‌، خراسان‌ است‌ و نَسَبشان‌ به‌ خواجه‌ عبدالله‌ انصاری‌ می‌رسد. به‌ احتمال‌ در روزگار مغول،‌ به‌ قزوین‌ آمدند و در آن‌جا به خدمت‌ دستگاه‌ ایلخانان‌ درآمدند. آغاز ترقی‌ این‌ دودمان‌ در فاصلۀ‌ ۷۲۵ تا ۷۳۶ق بود، زیرا از سویی‌ حاکمیت‌ دودمان‌ شیخ‌ جمال‌ طیبی‌ بر فارس‌ پایان‌ یافت‌ و از دیگر سو تسلّط‌ چوپانیان‌ بر دربار ابوسعید بهادرخان به‌سرآمد. از این‌رو در نتیجۀ‌ اتحادی‌ که‌ میان‌ محمودشاه‌ و غیاث‌الدین‌ محمد رشیدی‌، وزیر سلطان‌ ابوسعید، پدید آمد، قدرت‌ و نفوذ دودمان‌ اینجو، رو به‌ فزونی‌ نهاد. اینجویان‌ نخستین‌ دودمان‌ ایرانی‌اند که‌ پس‌ از فروپاشی‌ قدرت‌ ایلخانان،‌ موفق‌ به‌ تشکیل‌ حکومت‌ شدند و فارس‌، اصفهان‌، یزد و سواحل‌ خلیج‌ فارس‌، از بوشهر تا هرمزگان‌ را در‌ سیطرۀ‌ خود درآوردند. همچنین‌ آن‌ها مدعی‌ قلمرو مظفریان‌ در کرمان‌ بودند. افزون‌ بر ثروت‌ و آبادانی‌ قلمرو آن‌ها، در شیراز، به‌ویژه‌ در روزگار جمال‌الدین‌ ابواسحاق، ممدوح حافظ، آزادی و تسامح فکری نیز حاکم بوده است. برخی‌ به‌ اعتبار سکه‌های‌ آل‌ اینجو آن‌ها را شیعه‌ فرض‌ کرده‌اند. امیران‌ اینجو ضمن‌ توجه‌ به‌ دانشمندان‌، در آبادانی‌ فارس،‌ به‌ویژه‌ شیراز اقداماتی‌ انجام‌ دادند.