باتلاق
باتْلاق (bog)
نوعی ناحیۀ مردابی، با سرعت تجزیه و پوسیدگی کم. بقایای مواد گیاهی خشکیده و پوسیده در آن به‌صورت زغال‌سنگ نارس[۱] انباشته می‌شوند. باتلاق‌ها در جاهایی با دمای پایین، اسیدیتۀ بالا، مواد مغذّی کم، آب راکد، و اکسیژن کم ایجاد می‌شوند. گیاهان معمول باتلاقی عبارت‌اند از خزۀ مردابی[۲] (اسفگنوم)، علف حصیر[۳]، و علف‌های پنبه[۴]ای. گیاهانِ حشره‌خوار[۵] مانند سان‌دیو[۶]ها و بلادرورت[۷]ها (بادگیاه‌ها) نیز در باتلاق‌ها فراوان‌اند. شکار حشرات جبران‌کنندۀ کمبود مواد مغذّی است. در ایرلند و اسکاتلند، باتلاق‌های بزرگی وجود دارد و در آن‌ها خلنگزار[۸]، علف‌های پنبه، و بیش از ۳۰ گونه خزۀ مردابی (اسفگنوم) یافت می‌شود که سیمای عمومی باتلاق را شکل می‌دهند. اکوسیستم[۹] توندرای قطب شمال، در قسمت جنوبی، به‌صورت باتلاق‌هایی با پوشش رسوبی موج‌دار است که طی هزاران سال توسعه پیدا کرده‌اند. بنابه آمارهای دولتی، در نوامبر ۱۹۹۴، باتلاق‌های زغال‌های نارسِ اسکاتلند، حاوی سه‌چهارمِ کربنِ محبوس در مواد آلیِ انگلستان‌اند. باتلاق‌های زغال نارس در مکان‌هایی تشکیل می‌شوند که سطح زمین همه یا بیشتر سال غرقابه باشد. مقادیر کم اکسیژن در خاک امکان رشد فراوان خزه‌ها، خصوصاً خزۀ مردابی اسفگنوم، را فراهم می‌کند. این مواد تبدیل به لایه‌ای از گیاهان در حال تجزیه، و رفته‌رفته تبدیل به زغال سنگ نارس می‌شوند. باتلاق برخلاف مانداب پوشیده از آب نیست.