بانک مرکزی ایالات متحده
بانک مرکزی ایالات متحده (Federal Reserve System)
(یا: فدرال رزرو) نظام بانک مرکزی ایالات متحده، معروف به فد[۱]. بانک مرکزی ضمن بانکداری دولت، متصدّی انتشار پول ملّی و اجرای سیاستهای پولی است و نیز نقش مهّمی در نظارت و ادارۀ بانکها برعهده دارد. در ایالات متحده، این وظایف از مسئولیتهای بانک مرکزی (فدرال رزرو سیستم) است که در واشینگتن دیسی[۲] (پایتخت) قرار دارد و با هدایت و همکاری یک هیئتمدیره و دوازده شعبۀ منطقهای بانکهای مرکزی ایالتی[۳] اداره میشود. معمولاً عملکرد بانک مرکزی تأثیر مهمی در نرخ بهره و درنتیجه بازار سهام، اوراق قرضه و دیگر بازارهای مالی دارد. ساختار نظام بانکی امریکا بسیار پیچیده است. بانک مرکزی ایالات متحده در پارهای از اختیارات با دیگر سازمانهای فدرال سهیم است، در حالی که در زمینههای مهمی چون تنظیم عرضۀ پول در سطح کشور و تأثیرگذاری بر نرخهای بهره در راستای اهداف ملی اقتصادی، مستقلاً تصمیمگیری میکند. نظام بانک مرکزی (فدرال رزرو) بر پایۀ بانکهای تجاری عضو آن استوار است. کلّیه بانکهای ملی و یا بانکهای مجاز دولت فدرال (مرکزی) باید به این نظام بانکی ملحق شوند. عضویت مؤسسات بانکی مجاز ایالتی اختیاری است. براساس قانون کنترل پولی[۴] مصوّب ۱۹۸۰ همۀ مؤسسات ودیعهپذیر (بانکها)، ازجمله بانکهایی که عضو نظام بانکی فدرال رزرو نیستند، باید ودیعهای به بانک مرکزی بسپارند؛ اما در عین حال میتوانند از تسهیلات بانک مرکزی استفاده کنند. هیئتمدیرهای در رأس نظام بانک مرکزی (فدرال رزرو) ایالات متحده قرار دارد. براساس قانون بانکداری[۵] ۱۹۳۵، هر هفت عضو هیئتمدیره، با توصیه و رضایت مجلس سنا، منتخب رئیسجمهورند. رئیس جمهوری ضمناً وظیفۀ انتخاب رئیس هیئتمدیرۀ بانک مرکزی[۶] را برای دورۀ ۴ساله بر عهده دارد. از ۱۹۳۵ به بعد، کنگره اختیارات جدیدی به هیئتمدیره داده است. ازجمله این اختیارات عبارتاند از نظارت بر ادغام بانکها، شرکتهای دارندۀ سهام بانک، شعب بانکهای بینالمللی و نظارت بر ذخایر مؤسسات سپردهپذیر. اهمیت بانک مرکزی بهسبب قدرت اثرگذاری نرخ بهره از طریق کم و زیاد کردن عرضۀ پول است. واژۀ عرضۀ پول[۷] تعریفهای فنّی متعددی دارد اما در اصل، به میزان پول و سکّۀ در گردش و تراز حسابهای جاری در زمان معیّن در نظام مالی ایالات متحده اطلاق میشود.