بایون
بایون (Bayonne)
رودبندر[۱]ی در ولایت پیرنه‌ـ‌آتلانتیک[۲] در جنوب غربی فرانسه، واقع در محل تلاقی[۳] رودهای آدور[۴] و نیو[۵]، به فاصلۀ ۵ کیلومتری دریا. ۴۱,۸۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰). از لحاظ تاریخی، مرکز شمشیرسازی و
خنجرسازی و مدعی اختراع سرنیزه است. از مراکز فرهنگ باسک[۶] است، و در ناحیۀ توریستی مهمی قرار دارد. صنایع آن عبارت‌اند از تولید چرم، کود شیمیایی، فولاد، و هواپیما. بایون مقرّ اسقف‌نشین است و یک کلیسای جامع دارد که بخشی از آن را در قرن ۱۳م ساختند. ارگ آن را یک مهندس نظامی در قرن ۱۷ ساخت. بایون در دوران حکومت رومی‌ها، لاپوردوم[۷] نام داشت. از ۱۱۵۴ تا ۱۴۵۱م تحت سلطۀ انگلیسی‌ها بود، سپس فرانسوی‌ها آن را مجدّداً اشغال کردند. در قرن ۱۸، به بندری آزاد تبدیل و تجارت بین‌المللی آن شکوفا شد. درخلال جنگ‌های ناپلئونی[۸]، انگلیسی‌ها آن را محاصره و تجارت را در آن متوقف کردند. با احداث موج‌شکنی به طول بیش از یک کیلومتر در اقیانوس اطلس، سرانجام کشتی‌های بزرگ وارد بندر مزبور شدند. پس از جنگ جهانی دوم، بهره‌برداری از گاز طبیعی در دامنۀ پیرنه سبب پیشرفت و ترقّی فزاینده در منطقه شد.