برنستاین، ادوارد (۱۸۵۰ـ۱۹۳۲)

ادوارد برنستاین Eduard Bernstein
زادروز	۱۸۵۰ م
درگذشت	۱۹۳۲ م
ملیت	آلمانی
شغل و تخصص اصلی	رهبر و نظریه پرداز سوسیالیست
مکتب	فابیان
آثار	سوسیالیسم تحولی
گروه مقاله	جامعه شناسی

بِرْنستاین، ادوارد (۱۸۵۰ـ۱۹۳۲)(Bernstein, Eduard)

بِرْنستاين، ادوارد

رهبر و نظریه‌پرداز سوسیالیست آلمان. ۲۳ سال از عمر خود را در تبعید سپری کرد که بخش عمدۀ آن در انگلستان گذشت. تحت تأثیر برنامۀ اصلاحات سوسیالیست‌های مکتب فابیان قرار داشت و بعضی از عقاید مارکس را به باد انتقاد گرفت؛ ازجمله این‌که مبارزۀ طبقاتی، برخلاف پیش‌بینی مارکس، تشدید نمی‌شود؛ کارگران فقیرتر نمی‌شوند؛ طبقۀ متوسط کوچک‌تر نمی‌شود و فروپاشی سرمایه‌داری قریب‌الوقوع به‌نظر نمی‌رسد. او انقلاب قهرآمیز را ناممکن و نامطلوب می‌پنداشت و معتقد بود که سوسیالیست‌ها باید از فرصت‌های مشخص استفاده کنند و ازطریق افزایش قدرت طبقۀ کارگر در انتخابات، فعالیت‌های سندیکایی و همکاری با سایر نیروهای دموکراتیک، اوضاع را بهبود بخشند. مارکسیست‌های سخت‌کیش (ارتدوکس)، نظیر لنین به تجدیدنظرطلبی او تاختند و اعلام کردند که آزادی طبقۀ کارگر فقط از طریق سرنگونی قهرآمیز نظم موجود میسر است. برنستاین در بازگشت به وطن، کتاب سوسیالیسم تحوّلی (۱۸۹۸) را نوشت و عضو مجلس (رایشتاک) آلمان شد.
 

---