بروکسل
| بروکسل | |
|---|---|
| کشور | بلژیک |
| نام فارسی | بروکْسِل |
| نام لاتین | Brussels |
| جمعیت | 981,200 نفر |
| استان یا ایالت | برابانت |
بروکْسِل (Brussels)
(به زبان فلاندری: بروسل[۱]) شهر و پایتخت بلژیک و مرکز استان برابانت[۲]. تقریباً در مرکز کشور و در درّۀ رود سِن[۳] واقع شده است. جمعیت آن ۹۸۱,۲۰۰ نفر (۲۰۰۳) و جمعیت کلان‌شهر آن ۱,۷۵۰,۶۰۰ نفر است (۲۰۰۳). صنایع آن عبارت‌اند از توربافی، نساجی، تولید ماشین‌آلات، و مواد شیمیایی. مقر اتحادیۀ اروپا[۴]، و از ۱۹۶۷، محل دبیرخانۀ بین‌المللی ناتو[۵] است. مقر خانواده سلطنتی، دیوان‌عالی، اتاق بازرگانی و مرکز بانکداری کشور نیز در آن قرار دارد. بروکسل در حدود ۵۸۰م بر جزیره‌ای در رود سن تأسیس و در ۱۳۱۲م به شهر تبدیل شد. در ۱۵۳۰ پایتخت هلند اسپانیا[۶] و در ۱۸۳۰ پایتخت بلژیک شد. بروکسل بناهای باشکوه بسیاری دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از کلیسای سن گودول[۷] متعلق به قرن ۱۳م، ساختمان شهرداری (هتل دو ویل)[۸]، و میسون دو رُی[۹] در گران پِلاس[۱۰]، و کاخ سلطنتی. موزۀ سلطنتی هنرهای زیبای بلژیک مجموعۀ هنری ارزشمندی را در خود جا داده است. همچنین بزرگ‌ترین مجتمع سینمایی جهان، با ۲۴ سالن نمایش، در شهر مزبور قرار دارد. بروکسل با آبراهی بزرگ در رود روپِلْ[۱۱]، ریزابۀ اسکلت (اسخلده)[۱۲]، به آنتورپ[۱۳] متصل شده و کشتی‌ها می‌توانند از این آبراه عبور کنند. شهر مزبور همچنین محل تقاطع خطوط راه‌آهن و خطوط هوایی بین‌المللی نیز به‌شمار می‌رود. از ۱۹۹۴، راه‌آهن سریع‌السیر به لندن از طریق تونل مانش[۱۴] احداث شده است. بروکسل احتمالاً قرارگاه نظامی رومی‌ها بوده است. نخستین‌بار از آن در قرن ۱۰م با نام بروکسِلا[۱۵] (به معنای روستای باتلاقی) یاد شده است. دوک‌های برابان مدت زیادی در این‌جا می‌زیستند و قلعۀ خود را در محل کنونی کاخ سلطنتی برپا کرده بودند. طی جنگ جانشینی پروتستان[۱۶] در ۱۶۹۵ فرانسوی‌ها بروکسل را به شدت بمباران کردند و خسارت‌های زیادی به این شهر وارد شد. طی انقلاب فرانسه[۱۷]، در بروکسل جمهوری اعلام شد و پس از انقلاب ۱۸۳۰، پایتخت بلژیک شد. در خلال جنگ جهانی اول، ارتش آلمان در ۲۰ اوت ۱۹۱۴ وارد بروکسل شد و آن را اشغال کرد و در این مدت مقاومت زیرزمینی بلژیکی‌ها نیز به رغم تلافی‌جویی‌های آلمان ادامه داشت. طی جنگ جهانی دوم نیز، از ۱۷ مه ۱۹۴۰ تا ۳ سپتامبر ۱۹۴۴، بروکسل تحت اشغال آلمان‌ها بود. ارتش آلمان به هنگام عقب‌نشینی، کاخ دادگستری و سقف گنبدی آن را، که بر سراسر شهر مشرف بود، کاملاً سوزاند.