بلترامی، اوجینو (۱۸۳۵ـ۱۸۹۹)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بِلتْرامی، اوجینو (۱۸۳۵ـ۱۸۹۹)(Beltrami, Eugenio)

اوجینو بلترامی
Eugenio Beltrami
زادروز لومباردی ۱۸۳۵ م
درگذشت ۱۸۹۹ م
ملیت ایتالیایی
شغل و تخصص اصلی ریاضی دان
آثار هندسه نااقلیدسی
گروه مقاله ریاضیات

ریاضی‌دان ایتالیایی و از پیش‌گامان هندسۀ نااقلیدسی[۱] جدید. تحقیقاتش تقریباً همۀ حوزه‌های ریاضیات محض[۲] و کاربردی[۳] را دربرمی‌گرفت، ولی به‌ویژه در زمینۀ نظریه‌های سطوح (رویه‌ها)و فضای با انحنای ثابت[۴] تحقیق می‌کرد. در کرمونا[۵]، واقع در لومباردی[۶]، زاده شد و در پاویا[۷] به تحصیل ریاضیات پرداخت. در بولونیا، پیزا[۸]، پاویا، و رم[۹] نیز در مقام‌های دانشگاهی مشغول کار بود. در ۱۸۶۲، نخستین مقاله‌اش را منتشر کرد که تحلیلی از هندسۀ دیفرانسیل[۱۰] منحنی‌ها بود. بعدها، در مهم‌ترین نوشته‌اش با عنوان رساله در تعبیر هندسۀ نااقلیدسی[۱۱] (۱۸۶۸)، به مطالب آن مقاله ارجاع داد. در این اثر، نظریه‌ای را در باب فضاهای هذلولی[۱۲] مطرح کرد که مبنای تحلیلی ایجاد هندسۀ نااقلیدسی را فراهم ساخت. بلترامی نشان ‌داد که مفاهیم و فرمول‌های هندسۀ نیکُلای لُباچفسکی[۱۳]، ریاضی‌دان روس، در ژئودزیک[۱۴]های روی سطوحی با انحنای منفی ثابت محقق می‌شوند. همچنین، نشان‌ داد که سطوحی دورانی از این نوع وجود دارند و آن‌ها را سطوح شبه‌کروی[۱۵] نامید. همچنین، فایدۀ کاربرد پارامترهای دیفرانسیل را در نظریۀ سطوح نشان ‌داد. این امر سرآغازِ استفاده از روش‌های ناوردا[۱۶] در هندسۀ دیفرانسیل بود. پس از ۱۸۷۲، توجه بلترامی به مسائل ریاضیات کاربردی، به‌‌ویژه مسائلی در زمینۀ کشسانی[۱۷] و الکترومغناطیس[۱۸]، معطوف شد.

 


  1. non-Euclidean geometry
  2. pure mathematics
  3. Applied mathematics
  4. theories of surfaces and space of constant curvature
  5. Cremona
  6. Lombardy
  7. Pavia
  8. Pisa
  9. Rome
  10. differential geometry
  11. Saggio di interpretazione della geometria non-Euclidia
  12. hyperbolic space
  13. Nikolai Lobachevsky
  14. geodesics
  15. pseudospherical surfaces
  16. invariant methods
  17. elasticity
  18. electromagnetism