بلورشناسی

بُلورشِناسی (crystallography)

بُلور

بررسی علمی بلورها. در ۱۹۱۲، کشف شد که تعیین شکل و ابعادِ الگوی اتمی تکرارشونده (سلول‌های واحد) در بلور، با عبور پرتوی ایکس از درون نمونه امکان‌پذیر است. این روش که پراش پرتو ایکس نام گرفت، آغاز شیوۀ کاملاً نوینی برای «دیدن» اتم‌ها بود. به این ترتیب، مشخص شد که بسیاری از مواد دارای سلول واحدیاند که تقارن کامل یک بلور را نشان می‌دهد. مثلاً در نمک خوراکی، سلول واحد مکعبی است. ساختار بلوری بسیاری از مواد، که حتی تصور نمی‌شد بلور باشند، با بلورنگاری پرتوی ایکس معین شد. مشاهده شده است که برخی از مولکول‌های زیستی خاص از قبیل پروتئینها و دی اِن اِی بلور تشکیل می‌دهند. این ترکیبات را اکنون با روش پراش پرتو ایکس بررسی می‌کنند. از دیگر کاربردهای بلورشناسی بررسی فلزات، آلیاژهای فلزی، سنگ‌ها، و خاک‌هاست.

 

---