بنغازی
| بنغازی | |
|---|---|
| کشور | لیبی |
| نام فارسی | بِنْغازی |
| نام لاتین | Benghazi |
| جمعیت | ۷۳۴,۹۰۰ نفر |
| موقعیت | نزدیک خلیج سرت |
بِنْغازی (Benghazi)
(نام سابق: برنیس[۱]) شهری تاریخی و بندری صنعتی در شمال لیبی، نزدیک خلیج سرت[۲]، با ۷۳۴,۹۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). بزرگ‌ترین شهر ناحیۀ سیرنائیکا[۳] و دومین شهر بزرگ لیبی است. صنایع آن عبارت‌اند از تصفیۀ نفت و تولید سیمان، پشم، چرم، پارچه، و مواد غذایی فراوری شده. ماهی‌گیری نیز در این بندر رواج دارد. همچنین از نواحی کشت غلات، زیتون، خرما و پرورش دام اهلی است. بنغازی در فاصلۀ کمی از محل یک مهاجرنشین یونانی بنا شد که قدمت آن به قرن ۵پ‌م می‌رسید. در قرن ۷پ‌م، با نام ائوسپریدیس[۴]، مستعمرۀ یونانی‌ها شد و در دوران بطلمیوس سوم، پادشاه مصر (۲۴۶ـ۲۲۱پ‌م) به نام همسر او، برنیس، نامیده شد و تا قرن‌ها به همین نام خوانده می‌شد. سپس در ۲۱ق/۶۴۲م مسلمانان آن را فتح کردند و به‌تدریج به دهکدۀ کوچکی تبدیل شد. در نیمۀ اول قرن ۹ق/۱۵م فردی به نام سید غازی این شهر را اشغال کرد و پس از درگذشت وی شهر مزبور به نام بنی غازی موسوم شد. در طول زمان به‌صورت بنغازی درآمد. دولت عثمانی پس از تصرف، مصر ناحیۀ بزرگ سیرنائیکا، ازجمله بنغازی، را نیز اشغال کرد. پس از تشکیل دولت قرامانلی‌ها در طرابلس غرب (۱۱۲۳ق/۱۷۱۱) سیرنائیکا و بنغازی در قلمرو آن دولت قرار گرفت. در نیمۀ دوم قرن ۱۳ق/۱۹ بسیاری از ساکنان بنغازی بر اثر بیماری طاعون از بین رفتند. این شهر در ۱۹۱۱ به اشغال ایتالیا درآمد و درخلال جنگ جهانی دوم از مهم‌ترین اهداف متفقین در نبرد افریقای شمالی بود. از ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۲ بین نیروهای متحدین و متفقین دست‌به‌دست شد. سرانجام نیروهای انگلیسی، پس از پیروزی در العلمین (نوامبر ۱۹۴۲)، این شهر را اشغال کردند و بدین ترتیب ایتالیا بندر مهم تدارکاتی خود را از دست داد. پس از تشکیل کشور لیبی این شهر تا ۱۹۷۲ پایتخت دوم آن کشور بود.