بهره

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بُهره
(یا: بوهره؛ بهاره؛ وهره؛ واژه‌ای گجراتی به‌معنی تاجر و بازرگان) فرقه‌ای از شاخۀ اسماعیلیۀ مستعلویه. اینان پیروان مستعلی پسر مستنصر خلیفۀ فاطمی‌‌اند که از یمن، مصر و مغرب افریقا به هند کوچیدند. اهل بهره با هم‌کیشان خود درآمیختند و اندکی در یمن و بقیه در غرب هندوستان سکونت کردند و چون نخستین پذیرندگان این فرقه در گجرات، بازرگان بودند بدین نام خوانده شدند. بعد از مرگ داود بن عجب‌شاه، بیست‌و‌ششمین داعی‌ِ مطلق، نخستین انشعاب در بین بهره‌های اسماعیلی پدید آمد. اکثریت بهره‌های گجرات داود برهان‌الدین را به پیشوایی برگزیدند (۱۵۸۸م) و به بهرۀ داودی یا طیبیه معروف شدند و بهره‌های یمن، سلیمان بن حسن را به امامت برداشتند و بهرۀ سلیمانی خوانده شدند. داودیه خود به دو دستۀ علییه و ناکوشیه منشعب شد. پیشوایان داودی که از قرن ۱۸م در شهر سورت اقامت دارند، در روزگار سلطۀ بریتانیا بر هند، چون آقاخان‌ها و خوجه‌ها، از پشتیبانی دولت انگلیس برخوردار بودند و پس از استقلال هند نیز در آزادی و آرامش زیستند و القاب و امتیازات بسیار گرفتند. بهره‌ها غالباً هندونژادند و بالغ بر ۲۰هزار بهرۀ اسماعیلی، از داودی، سلیمانی و غيره در سراسر جهان پراکنده‌اند. این جماعت کتابخانه‌هایی ارزشمند با نسخ خطی نفیس در اختیار دارند و آثار خود را به زبان‌های عربی، گجراتی و اردو می‌‌نویسند. نیز ← اسماعیلیه