بوروندی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بوروندی
نام فارسی بوروندی
نام لاتین Burundi
نظام سیاسی دولت انتقالی با یک مجلس قانون‌گذاری
نام پیشین  اوروندی
جمعیت  ۸,۳۸۳,۰۰۰ نفر
موقعیت افریقای مرکزی
پایتخت بوجومبورا
تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع)  ۳۰۱.۲
رشد سالانه (درصد) ۳.۵ 
شهرهای اصلی بوبانزا، بوروری، کایانزا، کیتگا و اِنگوزی
زبان  فرانسوی و کیروندی
گروه‌های قومی هوتو
مساحت (کیلومتر مربع)  ۲۷,۸۳۵

بوروندی (Burundi)

فرودگاه بین‌المللی بوجومبورا

موقعیت. کشور کوچک بوروندی (نام سابق: اوروندی) در افریقای مرکزی قرار دارد. این سرزمین از شمال به روآندا، از شرق و جنوب به تانزانیا، و از غرب به دریاچۀ تانگانیکا[۱] و کنگوکینشاسا (زئیر) محدود است. بوروندی ۲۷,۸۳۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر بوجومبورا[۲] است.

سیمای طبیعی. کشور پرجمعیت بوروندی، که از هر سو در خشکی محصور است، در درّۀ کافت بزرگ[۳] افریقا جا دارد. رودخانۀ روسیزی[۴]، که در درّۀ مزبور روان است و به دریاچۀ تانگانیکا می‌ریزد، این کشور را از کنگوکینشاسا (زئیر) جدا می‌کند و رودخانۀ کاگِرا[۵] بخشی از مرز شمالی این سرزمین با کشور روآندا را تشکیل می‌دهد. رودخانۀ مالاگاراسی[۶] بخشی بزرگی از کشور تانزانیا را از بوروندی جدا می‌کند و رودخانۀ رووُبو[۷] نیز نواحی مرکزی آن را مشروب می‌سازد. کشور بوروندی کوهستانی است و کوه‌های سبز و پوشیده از جنگل آن که در دنبالۀ جنوبی کوه‌های روآندا قرار دارند، حوضۀ دو رودخانۀ بزرگ افریقا، نیل و کنگو، را از هم جدا می‌کنند. بلندترین نقطۀ کشور بوروندی، کوه کارونجه در حاشیۀ شرقی دریاچۀ تانگانیکا است و ۲,۶۸۵ متر ارتفاع دارد. کشور بوروندی به پانزده بخش تقسیم می‌شود و علاوه بر شهر بوجومبورا، دیگر شهرهای مهم آن عبارت‌اند از بوبانزا[۸]، بوروری[۹]، کایانزا[۱۰]، کیتگا[۱۱]، و اِنگوزی[۱۲]. اقلیم بوروندی گرم و مرطوب است و نواحی کوهستانی آن از اعتدال نسبی برخوردارند. نواحی شرقی آن نیز معمولاً از دیگر نواحی خنک‌ترند. فصل بارندگی این کشور، از اسفند تا اردیبهشت و از شهریور تا آذر، اغلب با سیل و گاه با خشکسالی همراه است. دمای شهر بوجومبورا در دی‌ماه ۲۲.۸ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۲.۸ درجۀ سانتی‌گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۸۲۵ میلی‌متر می‌رسد.

اقتصاد. کشاورزی رکن اصلی اقتصاد بوروندی است و قهوه و پنبه مهم‌ترین اقلام صادراتی آن به‌شمار می‌آیند؛ محصولاتی چون کاساوا، سیب‌زمینی هندی، غلات، ارزن و فرآورده‌های دامی نیز بخشی از مصارف داخلی این کشور را تأمین می‌کنند. منابع زیرزمینی این کشور اندک و ناچیز است و عمده‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از طلا، نیکل، وانادیوم، و فسفات. بیشتر نیازهای اساسی کشور از خارج تهیه می‌شود و منسوجات، مصنوعات چرمی، کفش، شکر، نوشابه، سیگار و پتو عمده‌ترین فرآورده‌های صنعتی آن را تشکیل می‌دهند. تولید نیروی الکتریسیته بوروندی حدود ۱۳۰میلیون کیلووات ساعت است و مصرف سرانۀ آن به ۲۴ کیلووات ساعت می‌رسد. مساحت جنگل‌های این سرزمین ۳۱۷هزار هکتار است که ۱۲.۳ درصد از مساحت کشور را شامل می‌شود و محصول چوب آن، که عمدتاً به مصرف سوخت داخلی می‌رسد، ۱.۸میلیون متر مکعب است. صنعت شیلات این کشور محدود به ماهی‌گیری از دریاچۀ تانگانیکا و رودخانه‌های داخلی است و مقدار آن از حدود ۱۰هزار تن بیشتر نمی‌شود.

حکومت و سیاست. نظام حکومتی بوروندی دولت انتقالی با یک مجلس قانون‌گذاری با نام شورای ملی انتقالی است که ۱۲۱ عضو دارد. پیِر بویویا[۱۳] پس از کودتای ۱۹۹۶ زمام امور کشور را در دست گرفت که همچنان در مقام ریاست جمهوری باقی است.مردم و تاریخ. بوروندی از فقیرترین و تقریباً پرجمعیت‌ترین کشور‌های جهان است و در حدود ۸,۳۸۳,۰۰۰ نفر (۲۰۱۰) جمعیت دارد و تراکم نسبی آن به ۳۰۱.۲ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت آن ۳.۵ درصد است و هوتوها ۹۰ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. ۶۵ درصدشان مسیحی کاتولیک‌اند و فرانسوی ‌زبان رسمی و کیروندی[۱۴] زبان بومی آنان است. در حدود ۹۴ درصد از مردم در روستاها به سر می‌برند و میانگین امید به زندگی آنان ۴۰ سال است و ۴۷ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. اقوام توئا[۱۵] و پیگمه و هوتو[۱۶]، ساکنان اولیۀ این کشور بوده‌اند. توتسی‌[۱۷]ها که از حدود ۵۰۰ سال پیش از اوگاندا و اتیوپی به این سرزمین مهاجرت کرده بودند، اقوام مزبور را متواری کردند و خود در آن‌‌جا ساکن شدند. آلمان‌ها در ۱۸۹۰ این سرزمین را اشغال و در ۱۸۹۹ آن را با روآندا ادغام کردند و جمهوری روآندا اوروندی[۱۸] را پدید آوردند. پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول (۱۹۱۸) مستعمرۀ مزبور تحت قیمومت بلژیک درآمد و بوروندی از روآندا جدا شد و خود مستعمرۀ جداگانه‌ای تشکیل داد. پس از جنگ جهانی دوم به مستعمرۀ رسمی بلژیک مبدل شد؛ در ژانویۀ ۱۹۶۲ به خودمختاری داخلی رسید و در ژوئیۀ همان سال با نام دولت پادشاهی بوروندی به استقلال کامل رسید. جمهوری‌خواهان در ۱۹۶۶، علیه نظام سلطنتی بوروندی کودتا کردند و نظام جمهوری را بر کشور حاکم ساختند. سروان میشل موکومبرو، رهبر کودتا، که ریاست جمهوری کشور را برعهده گرفت، خود از قوم توتسی بود و دست به تصفیه خونین وسیعی زد؛ در حدود ۳۵۰هزار نفر از هوتوها را قتل عام و ۷۰هزار تن را از بوروندی آواره کرد. کودتای ۱۹۷۶ موجب سرنگونی میشل موکومبرو شد؛ رهبر کودتا از هوتوها دلجویی کرد و در قانون اساسی نیز تجدید نظر شد. در کودتای ۱۹۸۷ سرگرد پیِر بویویا از قوم توتسی به ریاست جمهوری رسید؛ کشتارهای قومی دوباره آغاز شد و بیش از ۱۰۰هزار تن به‌قتل رسیدند. در ۱۹۹۸ پس از توافق میان اقوام هوتو و توتسی، آرامش، ظاهری به کشور بازگشت و قرار شد که دولت انتقالی موقت زمام امور را در دست گیرد و پیِر بویویا دولت انتقالی را سرپرستی کند. تصفیه‌های قومی و اختلافات مرزی با همسایگان به‌ویژه با کشور تانزانیا ازجمله مسائل مهم پیش‌ روی دولت‌های بوروندی است و تلاش‌های سازمان ملل متحد و سازمان عفو بین‌المللی تاکنون هیچ تأثیری در روند تصفیه‌های قومی و برقراری آرامش در این کشور نداشته است.

 


  1. Tanganyika
  2. Bujumbura
  3. Great Rift Valley
  4. Rusizi
  5. Kagera
  6. Malagarasi
  7. Ruvubu
  8. Bubanza
  9. Bururi
  10. Kayanza
  11. Kitega
  12. Ngozi
  13. Pierre Buyoya
  14. Kirundi
  15. Twa
  16. Hutu
  17. Tutsi
  18. Ruanda-Urundi